نام پژوهشگر: غلام حسن گل محمدی

بررسی زمین شناسی اقتصادی و ژنز کانسار آهن قطور شاهین دژ
پایان نامه سایر - دانشکده علوم پایه 1389
  علی رستمی   بهزاد حاج علیلو

روستای قطور در 34 کیلومتری شمال غرب شهرستان شاهین دژ، در استان آذربایجان غربی واقع شده است. این منطقه در تقسیم بندی ساختاری ایران در زون ایران مرکزی قرار دارد. توده نفوذی منطقه از نوع دیوریت تا کوارتزدیوریت و سنگ های نیمه عمیق شامل دیاباز و میکرودیوریت است. این سنگ ها بافت دانه ای داشته و کانی های اصلی آن شامل پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار، آمفیبول، پیروکسین، بیوتیت، کلریت و اپیدوت و کانی فرعی آن آپاتیت و زیرکن می باشد. نتایج بررسی های میکروسکوپی و ژیوشیمی نشان می دهد که این توده عمدتا از نوع دیوریت، گابرودیوریت، کوارتزدیوریت و کوارتزمونزودیوریت بوده و از نوع i-type می باشد. ماگمای این دوده سرشت کالک آلکالن و ویژگی متاآلومینوس دارد. نمونه ها در محدوده گرانیت های قوس آتشفشانی و همزمان با برخورد قرار گرفته اند. آهک های پرمین تحت تاثیر توده نفوذی منطقه درجات مختلف اسکارنی شدن را نشان می دهند. اسکارن قطور از نوع کلسیک بوده و در آن کانی های کالک سیلیکانته بی آب گارنت و پیروکسن و نیز کالک سیلیکاته آبدار حاصل از دگرسانی پسرونده گارنت و پیروکسن به همراه مقادیری کلسیت و کوارتز حضور دارند. واکنش سیالات گرمایی با سنگ های درونگیر منطقه سبب گسترش انواع دگرسانی، آرژیلیک ضعیف تا حدواسط، پروپیلیتیک و سیلیسی شده است. کانی سازی فلزی در این منطقه بصورت مگنیت و اندکی هماتیت بوده و مارتیتی شدن نیز قابل مشاهده است. شوری میانبارها 14 درصد وزنی معادل nacl تعیین گردید. با استناد به شواهد ترمومتری دمای فاز فرعی کانی سازی 188-168 درجه سانتی گراد تعیین گردید. بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی نشان داد که مرحله پیشرونده اسکارتی شدن بین 750-600 درجه سانتی گراد و فوگاسیته اکسیژن ده به توان منفی بیست و سه و ده به توان منفی هفده و مرحله پسرونده اولیه در دمای کمتر از 450-400 درجه سانتی گراد و فوکاسیته اکسیژن ده به توان منفی سی و ده به توان منفی بیست و پنج صورت گرفته است. به نظر می رسد فاز اصلی کانی سازی اکسیدی (مگنتیت) در مرحله پسرونده اولیه صورت گرفته است. مطالعات ژیوشیمیایی عناصر اصلی، فرعی و عناصر کمیاب در اسکارن نشان داد که منشأ اصلی بیشتر مواد اضافه شده در زون اسکارتی از سمت توده نفوذی بوده است.