نام پژوهشگر: ناهیده غلامی

بررسی سبکی مجموعه داستان"آبشوران" اثر علی اشرف درویشیان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - پژوهشکده ادبیات 1391
  ناهیده غلامی   علی اکبر عطرفی

اصطلاح «سبک» در زبان شناسی و ادبیات بر نحوه ی رفتارهای زبانی افراد اطلاق می شود. چارچوب یک اثر ادبی روایی، بخش های سازنده ی سبک آن یعنی ساخت زبانی، جهان بینی و پرداخت هنری را در بر می گیرد. سبک یک نویسنده یا شاعر در واقع، تمامی مختصات فکری، ادبی و زبانیِ مشترکی است که به صور گوناگون در آثار او پراکنده است. در بررسی سبکیِ یک متن ادبی علاوه بر عناصر درون متنی باید آن دسته از عوامل بیرونی ای که به خاستگاه و شرایط اجتماعی، تاریخی و... نویسنده مربوط می شوند، نیز توجه کرد. پژوهش حاضر به تحلیل سبک شناختی مجموعه ی «آبشوران» اثر علی اشرف درویشیان می پردازد. درویشیان نویسنده ای است با اندیشه های جامعه گرایانه و عدالت طلبانه که دیدگاه های سیاسی و اجتماعی خود را در اکثر داستان هایش انعکاس می دهد. وی را جزء نویسندگان «متعهد» به شمار می آورند. شخصیت های روستایی، کارگران وحاشیه نشینان و مضامینی چون فقر، جهل، بیکاری و عوارض فاجعه بار آن از عناصر تکرار شونده در آثار وی از جمله آبشوران است. به طور کلی شاخصه های سبکی در این اثر متناسب با محتوای اصلی آن و دیدگاه نویسنده است. به عنوان مثال، بسامد بالای افعال مادی، زمینه ی فکری ِ نویسنده را نشان می دهد. به کارگیری جملات کوتاه و اصوات، استفاده از زبان محاوره، کاربرد اصطلاحات بومی و محلّی، بسامد بالای وجه اخباریِ عبارات، ایجاز، گزینش خاص واژگان، کاربرد صفات متناسب با فضای داستانی، بهره گیری از تشبیه و کنایه، انتقاد از باورهای خرافی عامیانه، نمایش تبعیض از مهم ترین خصوصیات سبکی آبشوران محسوب می شوند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی سبکی داستان های به هم پیوسته ی مجموعه ی آبشوران در سه سطح فکری و زبانی و ادبی و واکاوی تاثیر عوامل بیرونی و محیطی، گویش محلی و همچنین تجارب اجتماعی و فردی نویسنده بر سبک شخصی او است.