نام پژوهشگر: سید سهیل موسوی

تغییرات اهداف مجازات در حقوق جزای معاصر غرب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده علوم انسانی 1391
  سید سهیل موسوی   جعفر یزدیان جعفری

عنوان این تحقیق «تغییرات اهداف مجازات در حقوق جزای معاصر غرب» می باشد. هدف از این تحقیق تشخیص اهداف مجازاتها در دوران معاصر کشورهای غربی،تشخیص علل موثر بر تغییرات اهداف مجازاتها و تشخیص جهت چرخش اهداف مجازاتها(تکاملی یا چرخشی) می باشد. این تحقیق درسه فصل مجزا به انجام رسیده است. در فصل اول اهداف بازدارندگی، سزادهی و ناتوان سازی به همراه مکاتب مربوطه تفسیر می شوند. در فصل دوم اصلاح و درمان و جنبشهای بازگشت به کیفر با مکاتب مربوطه تجزیه و تحلیل می شوند. فصل سوم نیز به دلایل تغیییرات اهداف مجازات می پردازد. در قرون وسطی، حقوق جزا به خشونت گرایید و اجرای مجازاتها در اروپا، به دلیل فقدان اصول صحیح حاکم بر حقوق جزا با شکنجه های وحشتناک توام گردیدپس از آن عصر روشنگری با ظهور اندیشمندان و بالتبع آنها تأسیس مکاتب جدید کیفری آغاز شد. ایجاد و گسترش مکاتب جرم شناسی و تأثیر مکاتب مختلف کیفری، روند تکاملی حقوق جزا را سرعت بخشیده واستقبال حکومتها از چنین اندیشه هایی در پیشرفت سیاست کیفری بسیار موثر بوده است. مهمترین اهداف مجازاتها در این دوره، بازدارندگی، سزادهی و ناتوان سازی بود. دستگاه عدالت کیفری پس از چندین قرن اجرای مجازات با اهداف پیش گفته شده، تحت تأثیر مکاتب دفاع اجتمماعی به رویکرد اصلاح و درمان متوسل شد. اما در چند دهه اخیر بر اثر انتقادات وارده بر اصلاح و درمان، این رویکرد تقریباً کنار گذاشته شده و مجدداً دستگاه عدالت کیفری به کیفر روی آورد. در همین زمان مکتب نئوکلاسیک نوین به وجود آمد و جنبشهای بازگشت به کیفر آغاز شد. در ارتباط با علل این بازگشت حقوق کیفری به آموزه های پیشین خود می توان به دو دسته عوامل جرمشناختی و امنیتی اشاره نمود. در پایان پژوهش به این نتیجه خواهیم رسید کهتغییرات صورت گرفته در اهداف مجازاتها دارای سیر تکاملی است و نه چرخشی. مفهوم سزادهی و بازدارندگی در جنبش های بازگشت به کیفر که در چند دهه اخیر مطرح شده است، با مفاهیم قبلی آنها متفاوت است. سزادهی و بازدارندگی در مکتب نئوکلاسیک جدید با توجه به تجربی شدن این مفاهیم در دوره های گذشته حقوق جزا، مبتنی بر اندازه گیریهای علمی و با درنظرگرفتن الزامات حقوق بشری صورت می گیرد و صرفاً به دنبال انتقامجویی نیست. هدف دیگر دستگاه عدالت کیفری از اعمال مجازات،علاوه بر سزادهی و بازدارندگی، کنترل جرم و مدیریت ریسک آن می باشد. امروزه پذیرفته شده که جرم پدیده ای طبیعی است و نمی توان به طور کامل آن را سرکوب کرد اما می توان میزان آن را کنترل و مدیریت کرد. کلمات کلیدی: اهداف مجازات، عصر روشنگری، حقوق جزای معاصر، اصلاح و درمان، کنترل جرم