حسگر زیستی باکتریایی به باکتری هایی اطلاق می شود که از لحاظ ژنتیکی به نحوی طراحی شده اند که قادرند در حضور یک عامل فیزیکی یا شیمیایی یک سیگنال قابل اندازه گیری تولید کنند. این حسگر ها از دو بخش پروموتر و ژن گزارشگر تشکیل شده اند. در این تحقیق دو حسگر زیستی pgl3-luc/pbr-biosensor و pgl3-luc/cad-biosensor به منظور تعیین سطح سرب پلاسما (pll) مورد استفاده قرار گرفته اند. سرب فلزی با اثرات زیا ن آور بسیار است، اما در مورد مسیرهای مولکولی ایجاد سمیت سرب اطلاعات کمی در دست است. در این تحقیق، سلول های تک هسته ای خون (pmnc) در معرض غلظت های 10، 45 و ug/dl100 کلرید سرب قرار گرفتند و پس از 18 ساعت میزان تغییر بیان ژن زیرواحد a گیرنده ی سروتونینی (5-ht3a) نسبت به نمونه ی کنترل بررسی گردید. همچنین میزان بیان این ژن در دو فرد با pllهای 27/18 و ug/dl 633/7 با فرد دارای pll ug/dl537/1 مقایسه گردید. براساس نتایج، بیان ژن 5-ht3a با افزایش غلظت سرب افزایش می یابد. منصوری و همکاران دریافتند سرب باعث کاهش سروتونین خارج سلولی می-گردد، بنابراین در اینجا این فرضیه مطرح می گردد که سرب با افزایش بیان ژن 5-ht3a سبب افزایش گیرنده های سروتونینی سطح سلول و در نتیجه کاهش میزان سروتونین خارج سلولی می گردد. از طرفی، گیرنده های سروتونینی در انتقال سدیم، پتاسیم و کلسیم نقش دارند، با توجه به این که سرب با یون های دو ظرفیتی رقابت می کند، در این انتقال با کلسیم رقابت کرده و سلول به عنوان پاسخی برای کاهش انتقال کلسیم، گیرنده های سروتونینی را از طریق افزایش بیان ژن آن ها افزایش می دهد. این اطلاعات می تواند باعث افزایش دانش ما در زمینه ی اثرات زیان آور سرب از جمله اثرات عصبی-رفتاری شامل کسالت، فراموشی، تحریک پذیری، افسردگی، خستگی، ناتوانی جنسی، کاهش غریزه ی جنسی و ضعف و بیماری های قلبی که از جمله آثار ناشی از کاهش سطح سروتونین در بدن نیز هستند و شناسایی روش های اثربخش به منظور درمان اختلالات مربوط به سرب گردد. کلمات کلیدی: سرب، حسگر زیستی، گیرنده سروتونینی، 5-ht3a، سروتونین، سلول تک هسته ای خون محیطی، pbmc