نام پژوهشگر: نیلوفر خدابنده لو

طراحی داخلی مجموعه خدماتی-رفاهی (بازآفرینی مجموعه کاروانسرایی بین راهی علی آباد قم)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده معماری و شهرسازی 1392
  نیلوفر خدابنده لو   مصطفی کیانی

کاروانسرا در ایران از جمله بناهای تاریخی باارزشی است و از معماری قابل توجهی برخوردار می-باشد. این دسته از بناها در دوره خود بسیار حائز اهمیت بوده و ساختاری کاملاً عملکردگرا داشته-اند. این معماری ارزشمند که از تعدد و تنوع بسیاری برخوردار است عموماً در مجاورت مسیرهای عبوری بین شهری گسترش می یافته اند. با مطرح شدن و گسترش دانش احیای بناهای تاریخی، کاروانسراها نیز به دلیل ظرفیت های بسیار برای باززنده سازی مورد توجه قرار گرفتند. احیا در نمونه کاروانسراهای شهری بیشتر مورد توجه بوده و با موفقیت بیشتری نیز همراه گشته است. این گونه از کاروانسراها با کاربری هایی مانند هتل، مهمانسرا ،بازارچه سنتی، نمایشگاه و موزه در جریان زندگی قرارگرفتند. اما نمونه هایی که مجاور راه ها بودند، درحالی هر روز فرسوده تر می گردند که با فاصله اندک مجتمع های بزرگ خدماتی –رفاهی با سرمایه های کلان در حال توسعه می باشند. پس چگونه است که نیازهای برخاسته از یک خاستگاه مشترک در فاصله ای اندک، رشد و تعالی را برای یک بنا و نابودی و تباهی را برای یک بنای باارزش دیگر به همراه داشته باشد؟ از این رو در این طرح سعی می گردد تا با شناخت ظرفیت ها، امکانات و قابلیت های چنین بنایی با این موقعیت خاص در شرایط کنونی امکان تعامل پدیده ای جدید و هم ارز با آن به لحاظ عملکردی را به گونه ای که با حفظ ارزش های میراثی آن پاسخ گوی تمامی خواسته های روز باشد، فراهم کند . بنابراین با حفظ رویکرد موردنظر این امکان در سه مرحله اعم از تعریف بنای خاص، برشمردن ویژگی ها و ظرفیت های آن، همچنین رویکردها و کاربری های ممکن و قابل پذیرش در جامعه، به طور خاص بر روی مجموعه ی کاروانسرایی میان راهی علی آباد مورد بررسی قرار می گیرد. معاصرسازی کاروانسرای میان راهی نیازمند فهم دقیق ویژگی های ساختاری آن می باشد، همین امر است که سبب می گردد تا احیای دوباره ی بنای کاروانسرایی میان راهی تنها با فراهم آوردن انعطاف-پذیری مطلوب به جهت تامین تنوع عملکردی مورد نیاز مجتمع های خدماتی–رفاهی بین راهی در عصر حاضر به آسانی امکان پذیر شود تا زمینه هر چه بیشتر همسو شدن سرمایه های مالی و ذهنی با گنجینه های تاریخی و میراث فرهنگی فراهم گردد.