نام پژوهشگر: مصطفی محمودی قهساره

کارایی روان درمانی پویشی کوتاه مدت تعدیل کنند? اضطراب بر مکانیزم های دفاعی غیرانطباقی و ابرازگری هیجانی بیماران مبتلا به هراس اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1392
  مصطفی محمودی قهساره   حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف

چکیده مقدمه و هدف: با وجود شیوع بالا، سیر طولانی، و آسیب زایی زیاد اختلال هراس اجتماعی، پژوهش های اندکی در زمینه کارایی روان درمانی پویشی کوتاه مدت در درمان این اختلال انجام شده است. با توجه به جایگاه این مداخله در درمان اختلالات روانی و بویژه توسعه و گسترش فزاینده مدل های آن در سال های اخیر، در این مطالعه کارایی روان درمانی پویشی کوتاه مدت؛ مدل تعدیل کننده اضطراب مک کالو بر کاهش نشانگان هراس اجتماعی، کاهش مکانیزم های دفاعی غیرانطباقی و افزایش ابرازگری هیجانی بررسی می شود. روش: پژوهش حاضر با حجم نمونه 6 بیمار مبتلا به هراس اجتماعی(پسر) بود که سال 1391 در کلینیک روان شناسی بالینی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. مراجعان براساس مصاحبه بالینی ساختاریافته scid برای اختلالات محور i در dsm-iv و مقیاس ارزیابی عملکرد کلی(gaf) برای گزینش بیماران انتخاب شدند. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و آزمودنی ها پس از احراز شرایط درمان بصورت پلکانی وارد فرایند درمان شدند. همچنین از طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه نیز استفاده گردید. تعداد جلسات برای تمامی بیماران 20 جلسه (دو بار در هفته) به انضمام سه مرحله پیگیری برای هر یک از آن ها بود. مداخله براساس طرح چندگانه خط پایه ای از نوع بین آزمودنی سازماندهی شد. شرکت کنندگان پرسشنامه هراس اجتماعی را بعنوان متغیر اولیه کارایی در خط پایه اول، دوم، جلسه اول، پنجم، دهم، پانزدهم، بیستم، پیگیری یک ماهه، دو ماهه و سه ماهه تکمیل کردند. برای آنها در خط پایه اول، جلسه اول، جلسه دهم، جلسه بیستم و پیگیری سه ماهه پرسشنامه های سبک های دفاعی و ابرازگری هیجانی بعنوان شاخص های متغیر ثانویه کارایی استفاده گردید. داده ها با استفاده از تحلیل نمودار، معناداری بالینی، درصد بهبودی و شاخص های شش گانه کارایی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: داده های این پژوهش حاکی از آن بود که رواندرمانی پویشی کوتاه مدت مدل تعدیل کننده اضطراب توانست هراس اجتماعی مراجعان را (%66 درصد بهبودی)، مکانیزم های دفاعی غیرانطباقی (%73) کاهش دهد و ابرازگری هیجانی را (%62) افزایش دهد، که در پایان دوره پیگیری سه ماهه این میزان تغییر افزایش یافت (%67- %78-%67). همچنین در پایان درمان و دوره پیگیری نمره gaf مراجعان از 51 تا 60 به 71 تا 80 افزایش یافت. نتیجه گیری: نهایتاً براساس نتایج بدست آمده روان درمانی پویشی کوتاه مدت مدل تعدیل کننده اضطراب روشی کارا و موثر برای درمان اختلال هراس اجتماعی می تواند در نظر گرفته شود. همچنین این درمان می تواند موجب کاهش استفاده غیرانطباقی مکانیزم های دفاعی نسبت به ملاک بهنجار و افزایش ابرازگری هیجانی در مبتلایان به اختلال هراس اجتماعی شود. کلید واژه ها: روان درمانی پویشی کوتاه مدت تعدیل کننده اضطراب، اختلال هراس اجتماعی، مکانیزم های دفاعی غیرانطباقی، ابرازگری هیجانی