نام پژوهشگر: مصطفی خادم پیر

تجزیه طیفی داده های لرزه ای به کمک معکوس سازی با استفاده از روش کمترین مربعات مقید شده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده معدن و ژئوفیزیک 1392
  مصطفی خادم پیر   علی نجاتی کلاته

تجزیه طیفی دادههای لرزه ای با کمک تبدیل های زمان-فرکانس، دامنه های لرزه ای را که تابعی از زمان و مکان هستند به دامنه های طیفی که تابع فرکانس، زمان و مکان هستند، تبدیل می کنند .این ابزار در زمینه های مختلف مانند تعیین ضخامت لایه، نمایش رخساره های چینه ای، توصیف مشخصات مخزن و اکتشاف مستقیم منابع هیدروکربور کاربرد دارند. کاملاً واضح است که هر چه قدرت تفکیک زمانی و فرکانسی در صفحه زمان – فرکانس بیشتر باشد، رخدادها را میتوان بهتر جداسازی نمود. تبدیل فوریه زمان کوتاه، تبدیل موجک پیوسته و تجزیه طیفی با روش تعقیب تطابق خطی از جمله تبدیلات زمان-فرکانس بوده که در آنها همبستگی بین سیگنال و خانواده ای از توابع زمان و فرکانس محاسبه می شود. در این پایان نامه از دو الگوریتم که بر اساس روش وارون سازی کمترین مربعات مقید شده می باشد، برای محاسبه طیف زمان- فرکانس مقاطع لرزه ای استفاده شده است. روش اول تجزیه طیفی کمترین مربعات مقیدشده (clssa) نام داشته و روش دوم کمترین مربعات مقید شده با پنجره متغیر (clswwfc) نامگذاری شده است. در این روش ها ضرایب سری فوریه بعنوان تابعی مستقیم از زمان با وارون نمودن پایه-های هسته سینوسی کوتاه شده برای یک پنجره متحرک محاسبه شده است که در روش اول طول پنجره متحرک ثابت و در روش دوم طول پنجره متغیر با فرکانس می باشد. نتایج این روش ها در طیف زمان-فرکانس، اثر پنجره را به ازای یک طول معین نسبت به تبدیل فوریه گسسته بدون توجه به نوع پنجره به حداقل رسانده است و سبب کاهش هموارشدگی طیفی می گردد. بنابراین تعیین بهتر و دقیق تر خواص طیفی بازتابگرهای متداخل در داخل یک پنجره کوچک ممکن خواهدشد. درجه قدرت تفکیک زمانی- فرکانسی نسبت به تبدیل فوریه زمان-کوتاه به ازای طول پنجره کوچکتر افزایش یافته است. در مقایسه با تبدیل s نیز، روش های معرفی شده در قدرت تفکیک زمانی، به ویژه در فرکانس های پایین بسیار بهبود یافته اند. همچنین از این روش ها برای آشکارسازی سایه های فرکانس پایین مربوط به مخازن گازی در یکی از میادین گاز جنوب غربی ایران و بخشی از داده های انعکاسی سه بعدی به منظور محاسبه ضخامت کانال مدفون در یکی از میادین جنوب غرب ایران، استفاده شده است.