نام پژوهشگر: سرشین فلاحی

بررسی شخصیت و شخصیت پردازی در رمان اصل و فصل سحر خلیفه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کردستان - دانشکده الهیات میبد 1392
  سرشین فلاحی   حسن سرباز

به طور معمول هر نویسنده ای در ادبیات داستانی، بینش، تفکر و اعتقادات خاص خود را در مسیر داستان به نمایش می گذارد. از آنجا که بهترین تجلی گاه این احساسات و اعتقادات شخصیت ها هستند، شخصیت پردازی نیز در ادبیات داستانی اهمیت پیدا کرده و خواننده با شناخت شخصیت های داستانی می تواند با ایدئولوژی و جهان بینی نویسنده آشنا شود. رمان «اصل و فصل» نوشته ی «سحر خلیفه»، داستان نویس معاصر فلسطینی است. او در این رمان با انتخاب و ساختن شخصیت هایی از میان افراد جامعه فلسطینی، همچنین ترسیم شخصیت هایی با فرهنگی غیر از فرهنگ خود «یهودی ها و انگلیسی ها» و بیان نسبتا? دقیق واقعیت های اجتماعی، آیینه ی تمام نمایی را فرا روی خواننده می نهد تا بدان وسیله به واقعیت های جامعه بنگرد. رمان «اصل و فصل» رنگین کمانیست از واقعیت های اجتماعی که «سحر خلیفه» در آن تصویر ی زنده و کامل از ارزش ها و گرایش های ملت فلسطین را ارائه کرده و کوشیده تا حوادث جامعه را در قالب خانواده «آل قحطان» به تصویر بکشد و پیوند آن را با حرکت اجتماعی و تأثیر و تأثر ناشی از آن را نشان دهد. شخصیت ها ی این رمان از طریق انتساب خصیصه های فردی، اجتماعی در متن معرفی شده اند و در جریان کنش ها و واکنش ها، بازتاب دهنده ی افکار، آمال و ناگفته های درونی خود، خالق اثر و ویژگی های محیطی هستند. تحلیل عنصر شخصیت و بررسی امکانات محیطی نشان دهنده ی تأثیر این امکانات در شکل گیری شخصیت های رمان «اصل و فصل» می باشد. «سحر خلیفه» در این رمان هم به خصوصیت های فردی و روانی شخصیت ها توجه کرده و هم وضعیت و واقعیت های اجتماعی را مد نظر داشته است. وجود این خصلت های اجتماعی، روانی و فکری منحصر به فرد در شخصیت ها باعث می شود تا آن ها در برابر حوادث، واکنش ها و رفتارهایی مطابق شخصیت خود بروز دهند. شخصیت های رمان را می توان به انواع گوناگونی از جمله اصلی و فرعی، ساده و جامع، ایستا و پویا و ... تقسیم کرد. نویسنده در این رمان به تحول شخصیت ها در طی کشمکش های زندگی اجتماعی علاقه ی خاصی نشان می دهد. به عنوان مثال، بیشتر شخصیت ها در رمان «اصل و فصل»، راکد و ایستا نیستند و متناسب با سن و محیط اجتماعی شان متفاوت عمل می کنند. سعی نویسنده بر این بوده است تا شخصیت ها، به شیوه های گوناگونی همچون گفت و گو، توصیف احساسات و حالات روحی روانی، نام، محیط و .... خود را به خواننده معرفی کنند. کلید واژه ها: سحر خلیفه، اصل و فصل، عناصر داستان، شخصیت پردازی