نام پژوهشگر: میثم ربانی فر

شبیه سازی عرضه و تقاضا و سناریوهای مختلف مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت تویسرکان با به کارگیری مدل weap
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم کشاورزی 1392
  میثم ربانی فر   عبدالله طاهری تیزرو

: دشت تویسرکان با وسعت 805 کیلومترمربع، یکی از دشت های حوزه علیای رودخانه کرخه محسوب می گردد و در جنوب کوه الوند قرار گرفته است. براساس نتایج اندازه گیری 17 حلقه چاه مشاهده ای دشت تویسرکان در خلال سال های 1379 تا 1391، افت قابل توجهی در هیدروگراف معرف دشت مشاهده می شود. این روند رو به افت آب زیرزمینی در هیدروگراف، بیانگر آنست که اثرات برداشت از آب زیرزمینی در سال های آبی بعدی جبران نشده و دراثر خشکسالی و برداشت چاه های کشاورزی حجم مخزن هرساله کم شده است. میزان این افت در سال های آبی اخیر تشدید یافته است. به منظور جلوگیری از افت بیشتر سطح آب زیرزمینی، اقدام به شبیه سازی عرضه و تقاضای آب زیرزمینی با استفاده از مدل weap شده است. بنابراین هدف از این مطالعه شبیه سازی عرضه و تقاضا آب زیرزمینی در دشت تویسرکان برای سال پایه (2011) ، پیش بینی آنها تا سال 2025 و تدوین سناریوی های افزایش راندمان کل آبیاری، تغییر الگوی کشت منطقه و مدیریت آب شهری و بررسی تاثیر آنها بر عرضه و تقاضای آب زیرزمینی با استفاده از مدل weap می باشد. بدین منظور در این منطقه، محل های مصرف آب زیرزمینی مشخص شده و مقادیر نیاز آبی آنها و همچنین منابع آب زیرزمینی، در مدل شبیه سازی شده اند. پس از ورود داده ها برای سال پایه، سناریو های مذکور، در منطقه تحت مطالعه اعمال گردیده است. بر اساس نتایج حاصل شده، اگر روند فعلی تقاضا ادامه پیدا کند در سال 2019 آبخوان با خشکی وهمه سایت های تقاضا با بحران بسیار شدید بی آبی مواجه خواهند شد. نتایج سناریوی تغییر الگوی کشت نشان داد که خشک شدن آبخوان تا سال 2022 به تعویق خواهد افتاد، همچنین حداقل درصد پوشش نیاز آبی سایت های کشاورزی کرزانرود و حیقوق نبی از 5/84 درصد به 88/93 درصد ارتقاء پیدا کرد. سناریوی مدیریت آب شهری نشان داد که ذخیره حجمی آبخوان از سال 2012 تا 2020 نسبت به سناریوی مرجع، هر ساله افزایش پیدا کرده و این افزایش تا حداکثر 95/10 میلیون متر مکعب در سال 2020 می رسد. مطابق نتایج به دست آمده از سناریوی افزایش راندمان، اگر راندمان کل آبیاری در سایت های کشاورزی را به 13/59 درصد برسانیم، نه تنها همه نیاز های آبی سایت های تقاضا برآورده خواهد شد بلکه ذخیره حجمی آبخوان سال به سال بهبود خواهد یافت و به اصطلاح فاصله بین عرضه و تقاضای آب زیرزمینی به حداقل مقدار خود خواهد رسید.