شته جالیز aphis gossypii glover یکی از آفات مهم خیار گلخانه‏ای بوده و کفشدوزک hippodamia variegata goeze از دشمنان طبیعی مهم این آفت محسوب می‏شود. در این مطالعه، تاثیر تیمارهای مختلف ورمی‏کمپوست (صفر، 15 و 30 درصد) روی رشد جمعیت و پارامترهای جدول زندگی کفشدوزک h. variegata در شرایط آزمایشگاه با دمای 2 ± 25 درجه سانتی‏گراد، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره‏ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، از نظر دوره‏ی نشو و نمای پیش از بلوغ، طول دوره‏ی تخم‏ریزی، طول عمر حشرات کامل و باروری کفشدوزک در میان تیمارهای مورد بررسی اختلاف معنی‏داری وجود نداشت. تاثیر نسبت‏های مختلف ورمی‏کمپوست روی پارامترهای جدول زندگی کفشدوزک معنی‏دار بود. بیشترین مقدار نرخ خالص تولید مثل (r0) (28/71 ماده/ماده/نسل) روی تیمار ورمی‏کمپوست 30 درصد و کمترین مقدار آن(40/39) روی تیمار شاهد مشاهده شد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) (152/0 ماده بر ماده بر روز) روی تیمار ورمی‏کمپوست 30 درصد و کمترین مقدار (120/0 ماده بر ماده بر روز) روی تیمار ورمی‏کمپوست صفر درصد بود. از لحاظ متوسط مدت زمان یک نسل (t) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (dt) طولانی‏ترین زمان روی تیمار ورمی‏کمپوست صفر درصد (به ترتیب 59/30 و 76/5 روز) و کوتاه‏ترین زمان روی تیمار ورمی‏کمپوست 30 درصد (به ترتیب 01/28 و 56/4 روز) بود. نتایج به دست آمده در این پژوهش، به ویژه بالا بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت این شکارگر در تیمارهای ورمی‏کمپوست، بیانگر ضرورت انجام پژوهش‏های بیشتر در خصوص استفاده تلفیقی از نسبت‏های مختلف ورمی‏کمپوست و کفشدوزک h. variegata در برنامه‏های کنترلی شته جالیز می‏باشد.

کرم غوزه ی پنبه، (hübner) helicoverpa armigera یکی از آفات مهم محصولات مختلف کشاورزی در ایران و سایر کشورهای جهان است. در این پژوهش، تاثیر بذر هیبریدهای مختلف ذرت (sc700، sc704، sc500، dc370 و sc260) در قالب رژیم غذایی مصنوعی روی پارامترهای زیستی و شاخص های تغذیه ای h. armigera در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی تعیین شد. طولانی ترین دوره ی لاروی و دوره ی رشدی قبل از بلوغ روی sc700 (به ترتیب 90/24 و 21/41 روز) و کوتاه ترین آنها روی sc500 (به ترتیب 43/19 و 62/37 روز) بود. بیشترین باروری روزانه ی h. armigera روی sc500 (10/162 تخم) و کمترین میزان روی sc704 (90/100 تخم) بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی هیبریدهای مختلف از 1039/0 تا 1394/0 در نوسان بود که کمترین مقدار را روی sc700 و بیشترین مقدار را روی sc500 داشت. بیشترین مقدار نرخ خالص تولید مثل (r0)روی sc500 (90/203 ماده به ازاء هر فرد ماده در هر نسل) و کمترین مقدار روی sc700 (30/68) به دست آمد. داده های حاصل از شاخص های تغذیه ای h. armigera روی پنج هیبرید ذرت نشان داد که بیشترین مقدار شاخص مصرف (ci) و نرخ رشد نسبی (rgr) لاروهای سن چهارم روی sc500 (به ترتیب 21/37 و 43/0) و کمترین مقدار روی sc704 (به ترتیب 44/21 و 18/0) به دست آمد. شاخص مصرف و نرخ رشد نسبی لاروهای سن پنجم روی sc500 بیشترین مقدار را داشت (به ترتیب 83/9 و 19/0). نتایج نشان داد که کمترین مقدار شاخص مصرف و نرخ مصرف نسبی (rcr) روی هیبرید sc704 (به ترتیب 34/6 و 32/3) بود. علاوه بر این بازدهی تبدیل غذای خورده شده (eci) روی sc260 بیشترین (92/6 درصد) و بازدهی تبدیل غذای هضم شده (ecd) روی sc704 بیشترین (71/10 درصد) مقدار را داشت. با این حال، لاروهای تغذیه شده با sc700 کمترین مقدار eci و ecd (به ترتیب 57/3 و 39/4 درصد) را دارا بودند. اگرچه کمترین مقدار ci و ad لاروهای سن ششم h. armigera روی sc260 بود (به ترتیب 49/3 و 54/0)، بیشترین مقدار eci و ecd (به ترتیب 11/9 و 54/16 درصد) نیز روی همین هیبرید به دست آمد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که sc700 هیبرید نامناسب و sc260 هیبرید مناسبی برای رشد و نمو و تغذیه ی h. armigera بود.