نام پژوهشگر: علی وندشعاری

سنت در نقاشی ایران از جنبش مشروطه تا انقلاب اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1391
  رضا امیدی کیاسرایی   مهدی محمدزاده

تاریخ نقاشیِ ایران در دور? بین دو انقلاب، شاهد جریان هایی متفاوت، از نقاشی قهوه خانه ای تا نقاشی طبیعت گرا در ابتدای آن؛ انواع گرایش های غربی در میان? آن و ظهور مکتب هایی ایرانی چون «سقاخانه» و «نقاشیخط» در انتهای آن است. ضمن اینکه نقاشی سنتیِ ایران، نگارگری، نیز به شکلی جدید به حیات خود ادامه داد. در این دوره عناصری از هنرهای سنتی و همچنین میراث های فرهنگی ایرانی - اسلامی با تجربه های نقاشی غرب در هم آمیخته شد و کوشش شد تا نوعی هماهنگی و توازن بین هنر نوین غرب و این عناصر ملی - اعتقادی ایجاد شود. از این رو بازگشت به سنت های تصویری گذشته و مضامین اسطوره ای، قومی و دینی، فصلی تازه در هنر نقاشی ایران گشود و دست مای? آثار بسیاری از هنرمندانی که حتی در کشور های اروپایی آموزش دیده بودند قرار گرفت. پژوهش حاضر ضمن بررسی جریان های مختلف نقاشی، به بررسی سنت های تصویریِ آثار شاخصِ هنرمندانِ پیشتاز این دوره در فرم، و مضامین سنتیِ آن می پردازد. تحقیق از نوع تاریخی – توصیفی، و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای است. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها به روش کیفی و توصیفی است که با تحلیل شخصی آمیخته است. بر این اساس آثار نقاشی این دوره به همراه تفسیرهای موجود دربار? آن ها و هنرمند خالق آثار، مبنای بررسی قرار گرفته است. یکی از دلایل رجوع به سنت ها احیای هویت قومی و ملی بود و بازگشت به سنت ها علاوه بر استفاده از فرم های سنتی، دلایل معناشناختی نیز داشته است. تداوم برخی سنت ها تا عصر حاضر، نشان می دهد که سنت ها همواره در جریان، حرکت و شدن هستند؛ در این مسیر گاهی دست نخورده تکرار می شوند و گاهی با سنت های دیگر تلفیق شده و در ارتباطی مسالمت آمیز با سنت های دور? جدیدتر به حیات خود ادامه می دهند.

بررسی تطبیقی شیوه های طراحی فر منطقه هریس به همراه طراحی یک قالیچه نمونه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1392
  شبنم محمدی   علی وندشعاری

هریس یکی از مناطق غنی و دارای سابقه بسیار در تولید و صادرات فرش دستباف، با ویژگی ها و طرح ها و رنگ های منحصر بفرد، در استان آذربایجان شرقی بوده است. در این پایان نامه، با تمرکز بر برخی از مناطق مهم شهری و روستای هریس و مهربان تلاش شده است، تا به بررسی و مطالعه قالی های دستباف آنها پرداخته شود. در این پایان نامه دو منطقه هریس و مهربان به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته و سپس به تجزیه و تحلیل و تطبیق میان ویژگیهای دو منطقه پرداخته شده است. نوع پژوهش در این پایان نامه تطبیقی و کاربردی و به روش توصیف و تحلیل و تجزیه صورت گرفته است. بخش اعظم این پایان نامه با توجه به مطالعات میدانی و بخشی از آن، با توجه به مطالعات کتابخانه ای، در مدت یک سال به انجام رسیده است. با توجه به مطالعات صورت گرفته شده در این پایان نامه، لچک ترنج جزء اصلی ترین ساختار و لچک ترنج تاجری هریس جزء اصلی ترین طرح ها، در میان تولیدات امروزی این مناطق بوده است. اما در هر یک از مناطق شهری و روستایی شاهد طرح های لچک ترنج تاجری و دیگر طرح ها با نقشمایه ها و ویژگی های منحصر بفرد خود بوده ایم. در زمینه بافت، یک شیوه مشابه این مناطق رایج بوده و در زمینه رنگ، مجموعه ای رنگ های قدیمی و جدید، در این مناطق مورد استفاده بوده است. واژگان کلیدی: فرش دستباف، هریس، مهربان، طرح، بافت، رنگ.

طراحی سرلوح های مُذَهَّب بر اساس نمونه های موجود در کتابخانه ی ملی پاریس(سده 16)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - پژوهشکده هنر و فرهنگ ایران 1392
  زینب ذوالقدر   رحیم چرخی

در این پروژه یکی از ارکان اصلی تزئینی تذهیب قرآن یعنی سرلوح در یک نسخه ی مصور معاصر به اجراء در خواهد آمد. از آنجایی که منبع مطالعاتی این پروژه، کتابخانه ی ملی پاریس است، سعی بر این شده است که سرلوح های قرآنی مذهب سده ی 16 میلادی(1600-1501) این کتابخانه را مبنا قرار داده و به بررسی و ارزیابی عناصر ساختاری فرم و رنگ این سرلوح ها پرداخته شود و در نهایت برداشتی از این نقش مایه و رنگ در کار عملی نمود پیدا خواهد کرد. برای آشنایی بیشتربا تذهیب قرآن از جهت نظری، تذهیب قرآن از لحاظ تاریخی نیز، بررسی و برداشتی کوتاه از ادوار پیشین و نحوه ی پیدایش آن یعنی قبل از سده ی 16م تا پایان این سده که موضوع این پروژه است را نیز ارائه شده است. با توجه به اینکه در مورد سرلوح های مذهب قرآنی در کتابخانه ی ملی پاریس تحقیقی صورت نگرفته است، در فصل دیگری ، قسمت مبانی نظری، به ارزیابی عناصر و مشخصه های نقوش تذهیب این کتابخانه را که متعلق به این سده است که به احتمال قوی مقارن با دوران صفویه و عثمانی است اختصاص یافته است. روش کار در این پروژه به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد، بدین منظور قسمت اعظم آن به معرفی و تجزیه و تحلیل عناصر، نقوش و رنگ سر لوح های مورد بحث پرداخته می شود.

اصول طرح،نقش و رنگ فرش های معاصر تبریز (از زمان تاسیس شرکت سهامی فرش «1314» تا به امروز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی 1392
  مولود اقبالی قاضی جهان   علی وندشعاری

چکیده: نقشه فرش معمولاً بر اساس طرحی مشخص و معین شکل می یابد که تا حدود زیادی تعیین کننده ارزش نهایی فرش است. اساسی ترین عناصر طراحی سنتی فرش، اسلیمی و ختایی است و هر یک از آن ها ضمن آنکه دارای انواع و اقسامی هستند، از اصول و مقررات خاص برخوردارند. تبریز یکی از قطبهای با اهمیت ایران در زمینه قالی بافی می باشد که با مقایسه وضعیت طراحی قالی معاصر تبریز با دوران گذشته، با عواملی مواجه می شویم که نادیده گرفتن مبانی، مفاهیم و اصول ثابت طراحی سنتی و نزول کیفیت در اجرا و نیز ساختار هندسی و نسبت های طراحی سنتی قالی تا حد از دست رفتن اصالت می گردد. فقدان قالب و ساختار هندسی در طرح ها و نقوش قالی، تناسب و زیبایی طرح های امروزی را مورد سوال قرار داده است. از ابعاد فرش گرفته تا فضا های حاشیه، لچک، ترنج و حتی خرده نقش های ختایی و اسلیمی از یک نسبت هندسی برخوردارند. چنان که این نسبت ها رعایت نشود، زیبایی آن کاسته خواهد شد. بررسی برخی آثار نشان داد که آشنایی حوزه طراحان قالی با نسبت ها و هندسه نقوش طراحی سنتی، سطحی و ضعیف است؛ و با اینکه اکثر قالی های موجود در بازار، از فاصله دور، نمایی خوب و زیبایی داشتند اما این نمای زیبا ناشی از تعدد رنگ در مجموعه طرح آن قالی بود. تعدد رنگ برای جبران و پوشش دادن ضعف های مربوط به طراحی است که همزمان با نزول کیفی طراحی افزایش بی رویه می یابد. این تحقیق از نوع کاربردی-توسعه ای می باشد که جمع آوری اطلاعات اکثراً به صورت میدانی بوده و در مواردی نیز از منابع کتابخانه ای استفاده شده و تجزیه و تحلیل نیز توصیفی و کیفی است. در بررسی های میدانی فرش معاصر تبریز نگارنده به این نتیجه رسید که اصول و مبانی طراحی قالی در تبریز تا حدود زیادی رعایت نمی شود، و طراحان قالی تبریز یا به علت عدم آگاهی از اصول و مبانی طراحی قالی و یا پایبند نبودن به آن، قالی هایی را تولید می کنند که جنبه رقابت و ذوق آزمایی پیدا کرده است و نوآوری هایی که شده نمایانگر سلیقه زمان است.

اصول طزح و نقش قالی های عشایر بختیاری فارسان( به تفکیک منطقه جغرافیایی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1392
  سوگند شبانی بروجنی   علی وندشعاری

عشایر بختیاری منطقه ی فارسان ؛ که مناطقی چون باباحیدر ، فیل آباد ، جونقان ، ده چشمه و گوجان را دربر میگیرد ؛ عشایر کوچ رو ، عشایر نیمه کوچ رو و عشایر یکجانشین را شامل می گردد که قالی مناطق عشایر کوچ رو و نیمه کوچ رو به نام قالی لری و قالی عشایر یکجانشین به نام همان منطقه شناخته می شود.قالی های عشایری این منطقه دارای نقوش شکسته می باشند ، که اکثرا گیاهی ، حیوانی ، نمادین ، انسانی و ... هستند که به صورت انتزاعی و خلاصه شده بر سطح قالی نقش بسته اند که در کل طرحهای لچک- ترنج ، خشتی ، قابی و ترنجی را شامل می شوند. اطلاعاتی که در زمینه ی قالی های عشایر این منطقه جمع آوری گردیده است به شیوه ی میدانی و بعضا کتابخانه ای می باشد. هر ایل و طایفه متشکل از واحدهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خاصی بنام تیره است که به دلایل اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی بسیار همیشه یکپارچه و ثابت نمانده و چه بسیار تیره های یک ایل که به هم پیوسته و در یکدیگر ادغام شده و یا از هم پراکنده گشته و به طایفه ها و ایلهای دیگر متصل شده اند. این سیر همچنان وجود دارد و به همین سبب بازشناسی قالی های این سرزمین کاری دشوار است. برای همین انتساب قاطع یک قالی به یک ایل امکان پذیر نیست و ناچار باید آن را به یک ناحیه یا حوزه ی بافندگی منسوب کرد و مثلا آنرا قالی عشایر بختیاری خواند. بازشناسی قالی عشایری یکطرف و کمبود آن در طرفی دیگر. کمبودی که تحصیل فرزندان و عدم رغبت آنها برای یادگیری بافت قالی ، سوءاستفاده دلالان ، انتخاب زندگی یکجانشینی مزید بر علت شده اند. نقوش اصیل قالی های عشایری علاوه بر آنکه نمایانگر نقشمایه های کهن و ناب عشایری است ، نشان دهنده ی پیوند دیرینه ای است که میان این هنر و سایر هنر- صنعتهای سرزمین باستانیمان دارد. نقوشی که به نقوش سفالینه های شوش ، سیلک و ... برمی گردد. کلید واژگان: طرح ، نقش ، نماد ، اصول

بررسی نقش ارتباطات در تحول و تطور طرح، نقش و رنگ فرش دستباف قم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1392
  نفیسه محمدی افضل   علی وندشعاری

فرش دستباف قم از قطب های مهم تولید فرش می باشد و درصد قابل توجهی از صادرات فرش کشور را به خود اختصاص داده است. فرش قم این جایگاه را مدیون گزینش آگاهانه از طرح و نقشه فرش مناطق دیگر و نقشه های مورد پسند بازارهای خارجی می باشد. در این پژوهش تلاش شد تا با شناخت ویژگی های فرش قم و همچنین بررسی نقش ارتباطات به عنوان عامل ترویج نقشه ها ی مناطق دیگر در فرش قم، تاثیرات پذیرفته شده از این مناطق، با رویکرد به طرح، نقش و رنگ، بررسی شود. نوع تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد وجمع آوری اطلاعات از طریق تحقیقات کتابخانه ای (متن خوانی و استفاده از فیش، آمارخوانی و استفاده از جدول)، و میدانی (مصاحبه، پرسشنامه و مشاهده) بوده است.در این پژوهش سعی شد تا در حد امکان، با مقایسه تصاویر مختلف از فرش های مناطق دیگر کشور با فرش های قم و همچنین ارائه تصاویری با نقش مایه های غیر ایرانی، نتیجه گیری شود. نتایج یافت شده حاکی از آن بودند که مناطق فرش بافی کاشان، کرمان، اراک، تبریز، اصفهان و تهران تاثیرگذارترین مناطق بر نقشه فرش قم بوده اند. علاوه بر مناطق داخلی، سلایق بازارهای خارجی نیز در انتخاب نقشه ها بی تاثیر نبوده اند، به گونه ای که آثار طرح های غیرایرانی را نیز می توان در فرش های قم مشاهده کرد.

طراحی و ساخت تریبون چوبی بر اساس تزئینات محراب مسجد جامع تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی 1393
  زهره صابری   مرتضی اسدی

محراب در معماری مسجد نقش و اهمیت حیاتی دارد، از آن جهت که یکی از مهمترین بخش های بنا، نقطه عطف نمازگزار و نشان دهنده قبله مسلمانان است، بنابراین مکان ظهور هنر نمایی هنرمندان مسلمان در طول زمان بوده است. گچبری از جمله هنرهایی است که در عصر ایلخانی به خصوص در محراب های این دوره به اوج شکوفایی رسیده است. محراب گچبری مسجد جامع تبریز که یکی از این نمونه هاست، شاهکاری در تزئینات معماری ایران، در این دوره محسوب می شود. این محراب شامل نقشمایه های گیاهی، هندسی و خطوط کوفی تزئینی می باشد. بر همین مبنا در پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، با مطالعه و بررسی تزئینات گچبری محراب مسجد جامع تبریز، به تجزیه و تحلیل نقشمایه ها و خطوط کوفی موجود در آن پرداخته شده و براساس نتیجه آن، اقدام به طراحی و ساخت اثری کاربردی شده تا با احیای این گنجینه ها به شناخت هرچه بیشتر اصول و فرهنگ و سنت جامعه دست یافته و با انتقال این نقوش به محیط های زندگی اجتماعی، مردم را با فرهنگ و هنر خویش آشنا نموده و هویت فراموش شده اما اصیل و پرمعنای ایرانی را یادآور شده؛ در همین راستا، تریبون چوبی به عنوان عنصری کاربردی با تکنیک مشبک- منبت برای سالن بعثت دانشگاه هنر اسلامی در نظر گرفته شده است.

بررسی رابطه اعتبار هویت سازمانی (پرستیژ برند) با وفاداری مشتری در صنعت فرش دستباف (مطالعه موردی: شرکت سهامی فرش ایران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی 1393
  حامد آسترکی   حسین بوداقی خواجه نوبر

هویت پذیری از برند و پرستیژ برند مباحثی هستند که به تازگی وارد ادبیات مدیریت شده اند و بیان می دارند که افراد علاقه مندند از برندی خاص در توسعه نگرش ها و بیان احساسات خود استفاده نمایند؛ در واقع استفاده از برندهای با پرستیژ نمایانگر شخصیت و هویت مصرف کننده می باشد. در صنعت فرش دستباف نیز فرش، علاوه بر این که یک کالای مصرفی می باشد، یک کالای هویتی و فرهنگی نیز محسوب می شود که علاوه بر استفاده از آن برای مصرف کننده به نوعی نمایانگر هویت و شخصیت مصرف کننده می باشد. این پژوهش با بررسی رابطه اعتبار هویت سازمانی(پرستیژ برند) با وفاداری مشتری در صنعت فرش دستباف به دنبال این پاسخ بود که آیا پرستیژ برند بر وفاداری مشتریان تاثیرگذار می باشد یا خیر؛ برای نیل به این هدف، ابتدا فرضیاتی مطرح گردید که شامل تاثیر پرستیژ برند بر وفاداری مشتری و هم چنین تاثیر دو متغیر دیگر شامل درک رفاه و آسایش توسط مشتری و شناسایی برند توسط مشتری می باشد که در تحقیقات پیشین در صنایع دیگر مورد آزمون قرار گرفته بودند و ارتباط آنها تائید شده بود. برا آزمون فرضیات پرسشنامه ای با 24 سوال طراحی گردید، جامعه آماری این پژوهش، مشتریان شرکت سهامی فرش دستباف بودند. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده و در نهایت 334 پرسشنامه از بین مشتران جمع آوری شد و با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری با دو نرم افزار graphics 21 و amos مورد آزمون قرارگرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که پرستیژ برند با وفاداری مشتری رابطه مثبت و معناداری دارد، هم چنین دو متغیر درک رفاه و آسایش و شناسایی برند نیز در کنار متغیر اصلی پژوهش بر وفاداری مشتری تاثیر گذار بودند

کاربست نقوش سقاخانه ای در تزیین ظروف سرامیک معاصر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1393
  قیس ثبوتی   علی وندشعاری

درگذشته ظروف سرامیکی ایرانی برای زیباتر شدن با نقش ها و موتیف های برگرفته از طبیعت و اقلیم محل تولید مانند گل و بوته، حیوانات و همچنین خوشنویسی وترکیبی از این دو مزین می شدند. اما امروزه بیشتر ظروف سرامیکی وارداتی و حتی ظروف کاربردی تولید داخل دارای نقوش غیربومی هستند و تقریباً هیچ سنخیتی با فرهنگ و هنر ایرانی ندارند. بی شک دلیل آن در چند دهه اخیر ورود تولیدات سرامیکی خارجی منقوش به نقش های غیر بومی بوده که رفته رفته باعث جایگزینی نقش ها شده و سهولت اجرا و بیشتر مواقع طرح های آماده با کیفیت مناسب سبب شده که ظروف سرامیکی با نقش های بومی به فراموشی سپرده شوند. مشکل اصلی در این زمینه عدم توجه به احیای نقوش و اهتمام به بازآفرینی سنت گذشته وعدم معاصر سازی آن ها جهت تداوم است. دغدغه اصلی این پایان نامه تکیه بر سنت و اصول زیباشناسی گذشتگان ایران است. در این میان مکتب سقاخانه به دلیل اهتمام به فرهنگ عامه و قوت و قدرت بازآفرینی هنر تزیینی ایرانی و معاصر سازی آن ها به عنوان پشتوانه این پایان نامه قرار گرفته است. کنکاش در نقوش سقاخانه و الهام از آن ها جهت نقش اندازی بر روی ظروف سرامیک هدف نهایی این پژوهش می باشد و امید است که بتوان از خلال آن سنت گذشته را رونقی تازه بخشید. پروژه عملی منتج شده از این پایان نامه، ملهم از مکتب سقاخانه و با به کارگیری نقوش ایرانیزه شده بر روی ظروف سرامیکی انجام شده است. باشد که در جهت حفظ هویت بصری بومی ایرانی قدمی برداشته باشیم.

ساختارشناسی طرح و نقش در مکتب طراحی فرش کرمان (پهلوی اول و دوم) و ارائه یک اثر مبتنی بر مطالعات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1393
  علیرضا داور   علی وندشعاری

ساختارهای بصری در طرح و نقش فرش کرمان (معاصر) چگونه هستند؛ و طراحان چه تمهیداتی را برای نقش اندازی در نقشه های فرش مکتب کرمان بکار برده اند؟ پاسخ این پرسش در بررسی به صورت استخراجی از پنجاه دو نمونه ی فرش کرمان به دست آمده است. نمونه هایی که هر یک به صورت گزینشی از میان خیل عظیم نقشه ها و فرش های یک بازه ی زمانی 60 الی 70 ساله؛ یعنی از حدود 1290 تا 1359 هجری شمسی جمع آوری شده اند و طبعاً فراوانی هر نوع نقشه و گونه، در ایجاد سهم برای جامعه آماری این پژوهش مؤثر افتاده است. نمونه ها از سه منظر کلی استخراج و بررسی شده اند. چنانکه همه ی سطوح، خطوط و نقاط تجسمی که در طرح وجود داشته است؛ روکش شده اند البته به استثنا موارد تکراری. سطوح مشمول اند به همه ترنج ها، لچک ها، قاب ها و هر آنچه پهنه ای دارد و گستره محسوب می شود. خطوط نیز دربردارنده ی اسلیمی ها و برگ های کشیده به همراه ساقه ها و بندهای ضخیم اند. نقاط، همان نقش مایه هایی هستند که بر خطوط استوارند و یا خطوط از آن ها آغاز می شوند؛ یعنی گل ها، گلدان ها، غنچه ها، برگ ها، بته ها، پرندگان و... . همه موارد با منطق ِتوصیفی و تطبیقی با یکدیگر و نمونه های مشابه سنجیده شدند و از این رهگذر خصوصیت های بارز و مبرهن آن ها مدون شده است و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل صحه گذارند بر اینکه: فرش کرمان عرصه ی نقوش گیاهی و گل وبوته ای ست (ختایی)؛ تا آنجا که نقوش اسلیمی نیز ختایی وار ترسیم می شوند و یا امر فضاسازی و تقسیم بندی سطوح به کرّات بر عهده ساقه ها و برگ ها قرارگرفته است. همچنین مبانی بصری و مبادی طراحی سنتی در مکتب طراحی فرش کرمان به گونه ای است که هنرمندان فرم ها را فدای هنجارها نمی کنند؛ به بیان بهتر طراحی فرش کرمان کاملاً فرمالیست است. فراوانی حلزونی های بیضی شکل در کنار تنوع بی مانند نقش مایه ها و اهمیت به طبیعت به عنوان یگانه استاد و منبع الهام در فرش این منطقه آشکار است؛ ساقه ها و شاخه ها بهترین مصداق این مهم اند. عامل بصری بافت پس از دوران صفوی دوباره در فرش های دهه 40 و 50 خورشیدیِ کرمان آشکار است و در حاشیه ها خودنمایی می کند. در مقایسه نیمه اول 60 سال مذکور با نیمه دوم، شاهد هستیم که فرش این خطه در جزییات و نقش مایه ها کمترین تغییرات را داشته است درحالی که تفاوت در مفاهیم کلی بسیار فاحش است. سرانجام ساختارهای منحصربه فرد ازجمله تحکم خوشه ها و عناصر 3 تایی و مثلثی شکل، در کنار اسلیمی های کم تکلف و حضور خطوط محتوایی، فرش های کرمان را صاحب ِ حال و هوای خاص به خودکرده است که برای هر بیننده ی اهل دیدن آشکار است.

باز آفرینی نقش مایه های منابر سلجوقی در طراحی و ساخت قندیل چوبی(منبر برزرود و منبر فریزهند)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1393
  فاطمه هاشمی   محمدرضا گرامی

از جمله منابر موجود در ایران از دوره سلجوقی، منبر فریزهند و منبر برزرود می باشد، که قطعات این منابر از مرغوبترین چوب ها به صورت اتصال فاق و زبانه بدون چسب و میخ ساخته شده است. این منابر دارای نقش مایه های گیاهی و هندسی و کتیبه هایی به خط کوفی تزئینی و نسخ است که اطلاعات ارزشمندی از هنر های چوبی و باورهای مذهبی دوران خود در اختیار می گذارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی خصوصیات و ارزش های هنری دو منبر فریزهند و برزرود انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی است که با جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام پذیرفت. برای انجام پژوهش پس از بررسی نقوش به کار رفته در منبر های دوره سلجوقی، به دسته بندی و گونه شناسی و مقایسه نقوش و کتیبه های به کار رفته در این منابر پرداخته شد. نتایج به دست آمده نشان داد در بیشتر تزئینات موفق دوره اسلامی، از جمله نقوش تزئینی منابر فریزهند و برزرود، نکاتی مانند فضای مثبت ومنفی ، قرینه سازی، تناسب و ترکیب و بافت به چشم می خورد که در تزئینات این منابر هم این موارد به نحو مطلوب مشاهده شد. در نتیجه با الهام گرفتن از این نقوش به طراحی و اجرای قندیل برای فضاهای امروزی مساجد اقدام شد.

تعیین حوزه های کاربردی جدیددست بافت های داری ایران متناسب با دکوراسیون داخلی اروپا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی 1393
  فرح بگلری   مرتضی پورمحمدی

با پیشرفت روزافزون تکنولوژی در جهان، ارائ? طرح های جدید در زمینه های مختلف ازجمله طراحی داخلی، برای حضور در بازارهای جهانی به شدّت احساس می شود. رقابت با رُقبای سرسخت، حفظ و تقویت تجارت دست بافت های داری ایران ازجمله فرش و ارائ? فرم های جدید از ضروریات در حالِ حاضر است تا بتوان با بهبود و رونق بخشیدن به تجارتِ این صنایع، فرصت های شغلی برای قشر جوان فراهم کرده و علاوه بر آن، موجب حفظ و رونق بخشیدنِ این صنایعِ باارزش فرهنگی ـ هنری کشورمان شویم. هدف این پژوهش معرفی کاربردهای جدید استفاده از دست بافت های داری ایران متناسب با دکوراسیون داخلی اروپا با به اثبات رسانیدن این مطلب است که بافته های ایرانی این قابلیت را دارند که به جز زیرانداز و تابلو فرش در دیگر قسمت های دکوراسیون داخلی مورداستفاده قرار گیرند. مطالعات میدانی این پژوهش در ایران و کشور آلمان انجام گرفته است. در این مطالعات با اساتید طراحی داخلی، نساجی و طراحی صنعتی دانشگاهی و دست اندرکاران این رشته ها در نمایشگاه بین المللی دی-ام وای برلین دیزاین سال 1393 مصاحبه به عمل آمده است. همچنین برای درک سلیقه و نیاز مردم این کشور از فروشگاه های مبلمان و وسایل خانه بازدید شده و با تجار فرش ایرانی و آلمانی مصاحبه صورت گرفته است. با بررسی کتابخانه ای سیر تحول دکوراسیون داخلی از قرون وسطی تا عصر حاضر و نیازهای کنونی آن و همچنین تأثیر دست بافت های داری بخصوص فرش بر دکوراسیون داخلی و زندگی جوامع اروپایی این نتیجه به دست آمده است که دکوراسیون داخلی متأثر از عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نیازهای جامعه و مد است. امروزه در قرن 21، دغدغ? فکری و سعی تولیدکنندگان و دانشمندان بر این است تا حافظ محیط زیست باشند و ازاین رو طرح هایی را برای زندگی و دکوراسیون داخلی معرفی کنند که مطابق با اصول طراحی پایدار یکپارچه باشد. بنا بر مطالعات انجام شده دست بافت های داری ایران با درجه بالایی از این اصول پیروی کرده و یکی از پایدارترین عناصر برای دکوراسیون داخلی تشخیص داده شده است. طرح های پیشنهادی جدید عبارت اند از روکش تمام انواع مبل ها و صندلی ها، حاشیه های تزئینی برای دیوار ها و ستون ها، جزعی از پاراوان ها، میز ها و درب ها و موارد دیگر. بررسی های تاریخی و مصاحبه های انجام شده بیان گر این امر است که این دست بافت ها از محبوبیت خوبی برخوردار بوده و در صورت معرفی صحیح و ارائه طرح های مناسب که با همکاری طراحان و بافندگان فرش و طراحان صنعتی و طراحان داخلی صورت می گیرد از بازار خوبی برخوردار خواهند بود. واژگان کلیدی: کلمات کلیدی: دستبافت های داری ایران، دکوراسیون داخلی اروپا، طراحی پایدار یکپارچه، طرح های جدید