نام پژوهشگر: ماهیار سلطانی رفیعی

پیش تینی تحولات آتی تغییرات کاربری اراضی کشاورزی شهرستان شهریار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  زهره داوودی منظم   علی حاجی نژاد

به طور کلی تبدیل اراضی زراعی و جنگلی به کاربری های شهری به دلیل اثرات زیانبار زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی آن، شکل بسیار مهمی از الگوی تغییر کاربری اراضی است. شهرستان شهریار در طی ده-های 66 تا 88 به علت توسعه فیزیکی تحولات زیادی در کاربری اراضی خود داشته است. این تحقیق با بررسی روند تغییرات کاربری اراضی کشاورزی شهرستان شهریار طی سال های 1366 تا 1388 تلاش دارد به تحلیل جغرافیایی روند تغییرات کاربری اراضی شهرستان شهریار و ارزیابی رابطه آن با شبکه های ارتباطی و نیز پیش بینی روند تغییرات در آینده بپردازد. به همین منظور اقدام به تهیه ی نقشه های مختلف کاربری اراضی محدوده ی مورد مطالعه در سه دوره ی زمانی و مقایسه ی آن به کمک تکنیک های سنجش از دور و بررسی های میدانی گردید. نقشه های کاربری اراضی توزیع جغرافیایی نحوه ی استفاده از زمین را در فعالیت هایی چون کشاورزی، جنگل داری، مرتع داری و ... در دوره های زمانی مختلف نشان می دهند. برای دست یابی به این هدف با استفاده از سه روش سنجش از دور در تهیه نقشه های کاربری اراضی در دوره های زمانی مزبور، شامل روش حداکثر احتمال، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان و همچنین مقایسه ی داده های خروجی آن ها از نظر درصد تغییرات و مساحت سطوح تغییر یافته، در کنار مطالعات میدانی به عنوان عامل مکمل روند تغییر کاربری اراضی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد اولاً اراضی زراعی شهرستان شهریار طی سال های مورد مطالعه تغییرات محسوسی داشته است به طوری که حدود 7 هزار هکتار از وسعت آن کاسته شده است. از سوی دیگر کاربری شهری حدود 2 هزار هکتار افزایش سطح داشته است. همچنین راه های ارتباطی شهرستان با رشد فزاینده تغییرات محسوسی بر اراضی زراعی پیرامون خود داشته اند. بر اساس نتایج تحقیق دو روش ماشین بردار پشتیبان و حداکثر احتمال، تعداد پیکسل های افزوده شده ی دقیق تری را در سال 1388 نسبت به سال های 1366 و 1379 نشان داده است. در مطالعات میدانی نیز میزان تأثیرگذاری عوامل مختلف بر تغییر کاربری اراضی از جمله نزدیکی به تهران، رواج بورس بازی زمین، نزدیکی به بزرگ راه ها و مسیرهای بین شهری بویژه تهران و ... بررسی شد و میزان اثر آنها با آزمون t تک نمونه ای و جدول توافقی محاسبه گردید.