نام پژوهشگر: لیلا عارفی

تحلیل محتوایی سخنان پادشاهان در شاهنامه ی فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور استان مازندران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  لیلا عارفی   غلامعلی زارع

ارزش ادبی و اهمیت حماسی، تاریخی و فرهنگی شاهنامه بر هیچ ادب آشنای ایرانی و غیر ایرانی پوشیده نیست. این اثر سترگ، ارتباطی عمیق با روح ایرانیان دارد و درباره ی آن مطالب زیادی نگاشته اند، اما هنوز زوایای زیادی از آن مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف این پژوهش، بررسی یکی دیگر از ابعاد شاهنامه است که تاکنون به طور مستقل و شایسته درباره ی آن پژوهش نشده است و آن عبارت از تحلیل سخنان یکایک پادشاهان در طول مدت فرمانروایی آنهاست. سخنان پادشاهان به علت مقام و موقعیت حساسی که دارند بسیار اهمیت دارد. سخنان یک پادشاه در ابتدای پادشاهی در برگیرنده ی روش کشورداری و نشان دهنده ی فرهنگ و باورها و انتظارات مردمی است که در پیش روی او هستند. بر اساس تفکر مردم در ایران باستان، پادشاه در کانون نظام قرار داشت و از سوی "اهورامزدا" برای حکمرانی بر زمین گماشته می شد و خداوند او را حمایت می کرد. مردم نیز تا زمانی که پادشاه از مرزباورها، اعتقادات و فرهنگ آنها پا فراتر نمی گذاشت به او احترام می گذاشتند و یاریش می کردند. پادشاهان نیز در سخنان خویش این امور را در نظر می گرفتند. بر پایه ی این پژوهش، مضامین مورد اهتمام پادشاهان که از بسامد بالایی برخوردار بوده اند. به شرح زیر می باشند : 1- ستایش و یاد خدا 2-خرد 3-دادگری 4- نیکی 5- دهش و بخشش 6- دین 7- دانش 8- راستی 9- بی اعتباری دنیا 10- کمک به زیردستان 11- نکوهش آز 12- بی آزاری 13- اطاعت از فرمان شاه 14- نکوهش بدخواهی 15- مرگ 16- ستایش خود 17- نکوهش دروغ 18- نکوهش خشم.