نام پژوهشگر: پروین بازقندی

جستجوی اصول و روش های آموزش شیمی بر بنیاد بررسی و نقد نظریه فایرابند درباره چیستی علم و چگونگی گسترش آن
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1390
  پروین بازقندی   سعید ضرغامی

هدف پژوهش حاضر پیشنهاد اصول و روش هایی برای آموزش شیمی بر مبنای بررسی دیدگاه فایرابند درباره چیستی علم و چگونگی پیدایش و گسترش آن بوده است. برای دستیابی به این هدف از روش های کاوش فلسفی، تحلیل تطبیقی و نیز قیاس عملی بهره گرفته شده است. بر همین اساس و در پاسخ به پرسش نخست پژوهش که "فلسفه شیمی چیست؟" نتایج در سه بخش هستی شناسی، شناخت شناسی و روش شناسی شیمی تبیین شده است و در پاسخ به پرسش دوم پژوهش که "رابطه فلسفه شیمی با آموزش آن چیست؟" استلزام های بررسی فلسفه شیمی برای آموزش شیمی در مواردی چون تربیت معلم و عناصر برنامه درسی شیمی بویژه روش های آموزش آن پیشنهاد شده است. اما در پاسخ به پرسش سوم پژوهش که "بر بنیاد بررسی نظریه فایرابند درباره چیستی علم و چگونگی پیدایش و گسترش آنچه اصل ها و روش هایی را می توان در آموزش شیمی پیشنهاد کرد؟ تبیین شده است که از سویی نقش پیشینی تجربه حسی در شکل گیری علم پذیرفتنی نیست و از سوی دیگر نمی توان پیدایش و گسترش علم را بر اساس چند قاعده ساده روش شناختی توضیح داد. بر چنین زمینه هایی، برخی اصل ها برای آموزش شیمی همانند فهم نظریه های شیمی در بستر تاریخی، قیاس ناپذیری و ابطال ناپذیری در کنار آزمون پذیری نظریه ها با توجه به ملاک هایی چون انسجام، میزان سازگاری با وضعیت های تجربی پسین و تقریب های جسورانه، آزادی فراگیر در پژوهش در قلمرو شیمی ورای باور همگانی و نظریه های موجود و بر اساس تمایلات زیبایی شناسانه، متافیزیکی و حتی مذهبی و آموزش مفهومی به جای آموزش فرمولی و نیز برخی روش های مربوطه پیشنهاد شده اند.