نام پژوهشگر: کبری زنگنه قاسم آبادی

مقایسه سیاست های اقتصادی امام علی (ع) و خلفای سه گانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی - دانشکده علوم انسانی 1390
  کبری زنگنه قاسم آبادی   علی ناظمیان فرد

پیامبر گرامی اسلام (ص) در طی 23 سال رسالت خود کوشید نظام طبقاتی و تبعیضات موجود در جامعه را از بین برده و عدالت را جایگزین آن نماید اما پس از ایشان ابوبکر جانشین بلافصل وی به ظاهر سعی در ایجاد عدالت در جامعه و پیروی از شیوه او نمود به همین خاطر سعی کرد در سیاست های اقتصادی خودش توزیع عادلانه ثروت را رعایت نماید، عمر خلیفه پس از وی، از آن جا که با ثروت سرشار ناشی از فتوحات مواجه شده بود دیوان را تاسیس نمود و در آن امتیازات معنوی را دلیل کسب امتیازات مادی دانست و به این دلیل حکومت را تبدیل به حکومتی دیوان سالارانه نمود و طبقه بندی اقتصادی جامعه ناشی از اتخاذ این تصمیمات توسط وی بود که گرچه خلیفه دوم در اواخر عمر متوجه پیامدهای این موضوع شد اما فرصت نیافت تا سیاستش را تغییر دهد.عثمان خلیفه سوم نیز علاوه بر ادامه روش خلیفه دوم، در نیمه دوم از حیات سیاسی خود، با در پیش گرفتن سیاست برتری خانوادگی، بنی امیه را بر سایرین ترجیح داد تا جایی که اتخاذ این سیاست توسط وی منجر به روی کار آمدن طبقه ای ثروتمند در جامعه و هم چنین گسترش فقر در میان سایر اقشار مردم و ایجاد شورش در جامعه گردید. امام علی (ع) با رسیدن به خلافت، سیاستی متضاد با مشی اقتصادی خلفای پیشین اتخاذ کرد و خواست تا جامعه را به مساوات عصر رسول الله (ص) برگرداند، به همین دلیل سیاست عدالت را در پیش گرفت و تمامی امتیازات موجود را از بین برد که این موضوع دشواری هایی نیز برای ایشان به وجود آورد.