نام پژوهشگر: سلطان علی کمالی

ارزشهای برتر اخلاقی از نظر اسلام (ملاکها،اولویت ها و سلسله مراتب)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  سلطان علی کمالی   ذبیح الله نعیمیان

این رساله به عنوان ارزشهای برتر اخلاقی در اسلام می باشد. که در آن سعی شده است به بررسی مفهوم ارزش و ارزش برتر بپردازیم. و نیز شناخت اولویت ها و ارزش های برتر اخلاقی از دیدگاه اسلام از مهمترین اهداف این رساله بوده است. این رساله در چهار فصل تنظیم و تدوین گردیده است. فصل اول راجع به طرح تحقیق است. فصل دوم نظام ارزشی اسلام را مورد بحث قرار داده، فصل سوم به ارزش های زمینه ای و واسطه ای پرداخته. فصل چهارم به ملاکهای برتری و سلسله مراتب ارزش ها اختصاص یافته است. بنابراین سعی خواهیم کرد مهمترین مباحثی که در این چهار فصل مطرح گردیده است را به طور خلاصه توضیح دهیم. در فصل اول، طبق معمول رساله های دیگر مباحثی چون بیان مساله، هدف تحقیق و پیشینه تحقیق و امثال این مباحث مطرح گردیده است. و در بحث ماهیت ارزش اخلاقی بیان کرده ایم که ماهیت ارزش اخلاقی به چهار چیز بستگی دارد: 1- مطلوبیت 2 - اختیار 3- مطلوبیت انسانی 4 - انتخاب آگاهانه و خردمندانه. در فصل دوم سعی شده که نظر اسلام را در مورد ارزش اخلاقی و ملاک های ارزش بیان کنیم. که در این فصل گفته شده از نظر اسلام کاری ارزشمند و مورد قبول است که اولا نیت و انگیزه الهی داشته باشد و ثانیا بتواند انسان را به خداوند نزدیکتر سازد و در فصل سوم به ارزشهای زمینه ای و واسطه ای پرداخته ایم چرا که برای رسیدن به قرب الهی که ارزش جامع و نهایی است، زمینه ها و مقدماتی لازم است که ما در این فصل سعی کرده ایم که توضیح بدهیم. ارزش های زمینه ای و واسطه ای را به دو قسم شناختی و گرایشی تقسیم کرده ایم که ابتدا مهمترین ارزشهای شناختی را که به ما کمک می کند تا مسیر قرب الهی را بپیماییم به سه بخش مهم 1 - نیروی تعقل 2- نیروی علم آموزی 3- خدشناسی تقسیم نموده و سپس ارزشهای گرایشی را بیان نموده ایم که راجع به این ارزش ها دو نکته را منظر قرار داده ایم: 1- تقویت و احیای ارزشهای گرایشی 2 - هدایت و جهت دهی صحیح ارزشهای گرایشی تا با تقویت و جهت دهی این گرایش ها که در همه انسان ها وجود دارد بتوانیم زمینه هدایت و رسیدن انسان ها را به سوی هدف نهاییی که همان قرب به خداوند است فراهم سازیم. و در فصل چهارم: ملاکهای برتری و سلسله مراتب کلی ارزشها مود بحث واقع شده است که در آنجا دو ملاک کمی و کیفی و همچنین ملاک های تعیین با ارزش ترین رفتارها و همچنین در ادامه ویژگی های ارزش های برتر اخلاقی در اسلام بر اساس دو بعد حسن فعلی و حسن فاعلی بررسی گردیده است. همچنین در بحث سلسله مراتب ارزش ها سعی شده است که سلسله مراتب ارزش ها را بر اساس دو سلسله حسن فعلی و حسن فاعلی بیان کنیم. ابتدا در سلسله حسن فعلی چهار ارزش جامع و برتر (یقین، تقوا، ایمان و اسلام) و در سلسله حسن فاعلی ارزش جامع و برتر اخلاص مورد بررسی قرار گرفته که این ارزش به دو قسم اخلاص مخلصین و اخلاص مخلصین تقسیم گردیده است و در آخر نیز به ارزش نهایی از دیدگاه اسلام که همان قرب الهی است پرداخته شده و سعی گردیده است تا معنای دقیق و جامع از قرب الهی به دست دهد.