با توجه به ارزش غذایی بالای برگ یونجه، کاهش تلفات آن در حین برداشت تا زمان مصرف از اهمیت زیادی برخوردار می¬باشد. حین عملیات برداشت این گیاه برگ و ساقه¬های خشک در سطح مزرعه ریزش می¬کند. در تحقیقات انجام شده افت ناشی از ریزش برگ¬ها در مرحله بسته¬بندی محصول 15-7 درصد گزارش شده است. در تحقیق حاضر دستگاهی جهت جمع¬آوری برگ¬های ریزش یافته طراحی، ساخته و ارزیابی شد. مناسب¬ترین روش جهت جمع¬آوری بقایای ریزش یافته در سطح مزرعه استفاده از یک سیستم مکشی می¬باشد، برای جداسازی بقایای ریزش یافته برگ و ساقه گیاه یونجه از گرد و خاک و حتی بقایای پوسیده گیاهی که ناخواسته مکش می¬گردند، از یک سیکلون استفاده شد. جهت انجام مراحل طراحی و انتخاب ابعاد دستگاه و سیکلون برخی از خواص فیزیکی و آئرودینامیکی برگ یونجه از جمله ضریب اصطکاک استاتیکی بر روی سطوح مختلف، میانگین قطر هندسی و توزیع اندازه برگ¬های جدا شده، سرعت حد برگ و ساقه¬ی یونجه تازه برداشت شده و قبلاً برداشت شده (پوسیده شده) اندازه¬گیری شد. قسمت¬های ساخته شده شامل قاب، اتصال سه نقطه، سیکلون و مجاری جریان هوا بود. مکنده ضمیمه شده به این دستگاه با ایجاد جریان مکشی مواد ریزش یافته را از سطح زمین برداشت می¬کرد. توان مورد نیاز این دستگاه از محور تواندهی تراکتور مسی¬فرگوسن 285 تأمین گردید. پس از ساخت دستگاه مذکور در دو مرحله ایستگاهی و مزرعه¬ای ارزیابی شد. ارزیابی ایستگاهی به منظور بررسی صحت عملکرد واحدهای مختلف دستگاه انجام گرفت. پس از این ارزیابی دستگاه در شرایط کاملاً طبیعی مزرعه در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار با سه تیمار (سرعت¬های پیشروی 2 و 4 و 6 کیلومتر در ساعت) مورد ارزیابی قرار گرفت. خواص اندازه¬گیری شده عبارت بودند از: درصد برگ¬های جمع¬آوری شده و درصد خاک¬های جدا نشده از برگ¬ها که به ترتیب بیان کننده کیفیت مکش و جدایش دستگاه بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس عوامل آزمایشی نشان داد که تأثیر سرعت بر صفات اندازه¬گیری شده در آزمایش در سطح احتمال 001/0 معنی¬دار بود. مقایسه میانگین داده¬ها نشان داد که بالاترین عملکرد دستگاه از نظر برداشت برگ¬های ریزش یافته (حدود 80 درصد معادل 440 کیلوگرم در هکتار) درکمترین مقدار سرعت پیشروی بود. در نهایت برای تعیین مناسب¬ترین سرعت پیشروی دستگاه در مزرعه ضریبی به نام k تعریف شد که نسبت درصد برگ¬های جمع¬آوری شده به درصد خاک جدا نشده در هر سرعت پیشروی بود. مقدار بیشتر این ضریب برای سرعت پیشروی 4 کیلومتر در ساعت نشان¬دهنده مناسب بودن این سرعت برای پیشروی دستگاه در مزرعه بود. واژه¬های کلیدی: یونجه، سرعت حد، سیستم پنوماتیکی، جداکننده سیکلونی.