مقایسه های تطبیقی بین آموزه های مکاتب گوناگون همواره مهم و موردنیاز بوده است. خصوصاً اگر موضوع مورد مقایسه نیز دارای کاربرد و اهمیت خاصی باشد این ضرورت بیشتر جلوه می نماید. تحقیق حاضر به مقایسه تطبیقی فلسفه مراقبه در عرفان اسلامی با فلسفه یوگا و مدیتیشن در سنت عرفانی هند پرداخته است و نقاط اشتراک و افتراق را تا حد امکان روشن ساخته است. منظور از فلسفه در این تحقیق همانا معنای مضاف آن است که مبانی و غایات از آن اراده می شود. در این تحقیق به مبانی خداشناسی، هستی شناختی، انسان شناختی و اهداف و آثار و غایات مراقبه از نگاه عرفان اسلامی و یوگا و مدیتیشن از نگاه جریان های عرفانی هند پرداخته شده است. در میانی خداشناسی از وحدت وجود در عرفان اسلامی و قبول یا انکار خدا در عرفان هند و نوع نگاه به خدا در طول تاریخ هند و میزان توجه به خدا و اعتقاد به آن در سنت عرفانی هند سخن به میان آمده است. در مبانی هستی شناختی و انسان شناختی به حرکت جوهری و مراتب نفس در عرفان اسلامی و کارما، تناسخ، اصل رنج، عدم جوهر ثابت و چاکراها و نادی ها در عرفان هند اشاره شده است. در بحث غایات و نتایج به فنا، نیروانه، آرامش و قدرت های معنوی توجه گردیده است.