نام پژوهشگر: فرهنگیس شنتیا

بازنمایی زن در رسانه نمونه مورد مطالعه روزنامه خبرجنوب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1392
  فرهنگیس شنتیا   حلیمه عنایت

چکیده طرح مساله: پژوهش حاصر در صدد است با رویکرد کیفی و تفسیرگرایی به مقوله بازنمایی زن در رسانه بپردازد. آنچه مسلم است اخبار رسانه ها خواه نهان و خواه آشکار مملو از گفتمان های جنسیتی هستند. دلالت های ضمنی و صریح اخبار بر کلیشه های جنسیتی و بازتولید مکرر آن توسط نهادهای فرهنگی به خوبی بیانگر این است که رسانه های گروهی در هر جامعه متأثر از فرهنگ همان جامعه اند، اما در روند باز تولید فرهنگی، قادر به گزینش نیز هستند. گزینش اینکه چه عناصری از فرهنگ را به چه نحو انتقال دهند. در عین حال واکاوی پروسه بازنمایی زنان در رسانه ها می تواند در برگیرنده راهکارهای مهمی برای تغییر سیاست های رسانه ای و بازنگری در پوشش اخبار رسانه ای فارغ از تفکرات قالبی و کلیشه های جنسیتی باشد. به بیان دیگر دبیران سرویس و سیاستگذاران روزنامه ها می توانند از نتایج تحلیل محتوا علمی در پیشبرد اهداف رسانه استفاده کنند. روش: روش پژوهش حاضر، روش شناسی کیفی است و جهت تجزیه و تحلیل یافته ها و ارائه نظریه نهایی از روش تحلیل محتوی استفاده شده است. تکنیک جمع آوری اطلاعات از طریق قرائت متون روزنامه ای مبتنی بر تحلیل ساختارگرایانه – نشانه شناختی انجام شده و نمونه های مورد مطالعه زنان بازنمایی شده در رسانه ها در حوزه اخبار سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، حوادث، ورزشی و سینمایی می باشند. یافته ها: یافته های به دست آمده حاصل بررسی اخبار مرتبط با زنان در شش حوزه خبری می باشد که برآیند آن حاکی از آن است که زنان در متون رسانه ای اغلب در نقش های منفعلانه و مردان بیشتر در نقش های فعال به تصویر کشیده می شوند. "کلیشه های جنسیتی" و" فنای نمادین" منجر به عدم توجه تولید فرهنگی و بازتولید رسانه ای به زنان و در نتیجه در حاشیه قرار گرفتن و ناچیز محسوب شدن زنان و منافع آنها می شود و زندگی آنها و منافع آنها به نحو شایسته ای در رسانه های جمعی منعکس نمی شود. همچنین قرار گرفتن در رده "گروههای خاموش" موجب می شود که از بازنمایی در حوزه های کلیدی اخبار رسانه ها باز بمانند. در واقع نمایش جنسیتی را که گافمن از آن یاد می کرد می توان به وضوح در حوزه اخبار سینمایی مرتبط با زنان جستجو کرد. نتایج: براساس این مقوله ها رسانه ها زنان را در قالب کلیشه های جنسیتی در نقش قربانیان یا مجرمین حوزه حوادث بازنمایی و تفسیر می کنند که شکل رایج روزنامه نگاری احساسی را به تصویر می کشد. کلیدواژه ها: بازنمایی- گفتمان رسانه ای - جنسیت – کلیشه های جنسیتی – تبعیض جنسیتی – نقش های جنسیتی – تبعیض جنسیتی -گروه خاموش ?