نام پژوهشگر: سکینه وحدانی

اگزیستانسیالیسم در شعر شفیعیکدکنی و أدونیس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1382
  سکینه وحدانی   اکبر شامیان ساروکلایی

ادبیات و فلسفه از دیرباز پیوندی عمیق داشته اند، اما امروزه به تأثیر از آراء و اندیشه های فلاسفه ی غرب همچون نیچه، سارتر و دیگران و توجه اینان به ادبیات نقش اندیشه های فلسفی در ادبیات معاصر جهان پررنگ تر شده است. اگزیستانسیالیسم یا به تعبیری فلسفه ی وجود، از بارزترین مکاتب و اندیشه-های فلسفی معاصر است که نگارنده می کوشد بازتاب آن را در شعر معاصرفارسی و عربی، ضمن تحلیل سروده های شفیعی و أدونیس نشان دهد. اصول و مولفه های اگزیستانسیالیسم متعدد است اما اهّم اصولی که در ادبیات مورد توجه می باشد عبارت است از: وجودگرایی، انسان باوری، آزادی، زمان وجودی، اخلاق و همچنین فرعیاتی که ذیل این اصول بررسی می شود شامل: تعهد، نیست انگاری، مرگ خدا و اضطراب. همان طور که لازمه ی تطبیق است هردو شاعر در اصول مشترک اند هرچند أدونیس در شعرش افراط دارد. اما این فرعیات بحث است که شفیعی را از أدونیس متمایز می کند. شاعران مذکور با وجود متعهد بودن، گرایشات متفاوتی دارند. آن چه از تحلیل ها برمی آید این است که شفیعی تحت تأثیر اندیشه-های کی یر کگور به نوعی اگزیستانسیالیسم دین مدارانه توجه دارد، حال آن که أدونیس به دلیل سرکشی و توجه به اندیشه های نیچه و سارتر به بُعد الحادی اگزیستانسیالیسم علاقه نشان می دهد.