نام پژوهشگر: کمال الدین یموتی

بررسی سبک شناختی غزلیات خواجوی کرمانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1394
  کمال الدین یموتی   مسعود روحانی

سبک و سبک شناسی از حوزه های میان رشته ای زبان شناسی و ادبیات است.سبک در معنی عام و در متداول ترین و رایج ترین مفهوم، عبارت است از شیوه ی خاص انجام یک کار. اصطلاح سبک که در زبان شناسی و ادبیات بر شیوه ی رفتارهای زبانی افراد اطلاق می شود، از دیرباز دگرگونی معنایی قابل توجهی داشته است. در تعریف زبان شناسان سبک عبارت است از شیوه ی کاربرد زبان در یک بافت معین، به وسیله ی شخص معین، برای هدفی مشخص. نخلبند شعرا کمال الدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود مرشدی متخلص به خواجوی کرمانی از شاعرانی است که بررسی سبک شناختی غزل او بسیار حائز اهمیت است، زیرا یکی از شاعران گروه تلفیق و الگوی اصلی حافظ در امر غزلسرایی است. در این پایان نامه به بررسی ویژگی های زبانی و ادبی غزلیات خواجو پرداخته ایم. خواجو هم در زبان و هم در بیان دست به ابتکار و نوآوری زده است. در زمینه ی زبان، استفاده از واژه های مغولی و عربی از مشخصات بارز غزل وی است. هم چنین استفاده از صفات و ضمایر در غزل وی کاربرد فراوانی دارد. در زمینه ی بیان تشبیه رکن اساسی غزل خواجو است. وی از انواع تشبیه در غزل خود استفاده کرده است اما بسامد بالای تشبیه حسی به حسی و عقلی به حسی نشان دهنده ی این است که، خواجو به امور محسوس و عینی بیشتر توجه دارد تا امور باطنی و متافیزیکی. استعاره نیز از دیگر ویژگی های سبکی خواجو به شمار می رود. در زمینه ی استعاره بسامد استعاره ی مصرحه و مکنیه زیاد است. خواجو به موسیقی نیز علاقه ی خاصی دارد. غزل وی در انواع موسیقی از جمله موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی غنی است. به ویژه در عرصه ی موسیقی درونی که استفاده از انواع جناس تحرک و پویایی خاصی به غزلیات وی بخشیده است.