نام پژوهشگر: ارزو رییسی بیدکانی

بررسی مقایسه ای شاخصspi (خشک سالی اقلیمی بارش استاندارد)و ssi(رسوب استاندارد) در حوزه های با ساختار زمین شناسی ومورفولوژی متفاوت (مطالعه موردی حوزه های کاج و پردنجان )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1392
  ارزو رییسی بیدکانی   محمدرضا اختصاصی

در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر سازند های زمین شناسی در تشدید خشکسالی و همچنین تولید رسوب، دو حوزه همجوار با ساختار زمین شناسی متفاوت و سایر ویژگی های تقریبا یکسان انتخاب گردید. با استفاده از داده های بارش و دبی و رسوب حوزه های کاج وپردنجان شاخص های بارش استاندارد( spi )، دبی استاندارد( sdi)، رسوب استاندارد( ssi) به صورت سالانه و سری زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24، 48 بررسی گردید در این تحقیق سازند های زمین شناسی نیز مورد بررسی قرار گرفتند. با وجود مقدار بسیار مشابه spi در دو حوزه تاثیر این خشک سالی ها وترسالی ها شرایط تقریبا یکسان از تغییرات در دبی ورسوب را نشان نمی دهد به نحوی که حوزه پردنجان دامنه اختلاف شاخص های spi وsdi در خشک سالی های اخیر به طور متوسط حدود 7/0واحد بوده است ولی در حوزه کاج 5/0 واحد بوده است که این پدیده را می توان به تاثیر متقابل خشکسالی های اخیروسازند های زمین شناسی در ذخیره سازی و جریانات سطحی در هر دو حوزه بررسی نسبت داد در حوزه کاج به دلیل ساختار سنگ شناسی نفوذ پذیر وآهکی تعدیل کنندگی بیشتری را بر روی دو شاخص spi و sdi گذاشته و توانسته دامنه اختلافی این شاخص ها را نسبت به حوزه کاج کم کند و دو شاخص spi و sdi به هم نزدیک تر کند. همچنین در طی خشکسالی های اخیر به خصوص سال های( 1388 -1391) بررسی مقایسه ای شاخص ssi در دو حوزه نشان داد که فاصله شاخص ssi در دو حوزه افزایش یافته ودر عین اینکه توان رسوب دهی در حوزه پردنجان حدود 5/0 واحد بالاتر است مقدار ssi در دو حوزه مقادیر متفاوتی از هم دارد.مقایسه ی شاخص sdi دردو حوزه نشان می دهدکه حوزه کاج شرایط ترسالی هیدرولوژیکی و نزدیک به نرمال بیشتری نسبت به حوزه ی پردنجان داشته است. وجود اینکه خشکسالی های اخیر افزایش یافته و به دنبال آن کاهش پوشش گیاهی وافزایش رسوب تولیدی در هر دو حوزه را داشتیم ولی نتایج نشان می دهد علاوه بر اثرگذاری این خشکسالی ها وجود آهک های فراوان در حوزه کاج باعث تعدیل اثر خشکسالی بر روی رسوب دهی شده است و در حوزه پردنجان وجود شیل و مارن( با 15درصد از کل سطح ) باعث کاهش اثر تعدیلی و افزایش 5/0 واحدی رسوبدهی شده است و استعداد رسوب دهی حوزه پردنجان را بالا برده است لذا این حوزه به مدیریت بیشتری برای کنترل فرسایش ورسوب نیاز دارد.