در این تحقیق، ترکیبات شیمیایی و قابلیت هضم شکمبه ای و بعد شکمبه ای و فراسنجه های مختلف تجزیه پذیری 4 گونه مرتعی یونجه (medicago sativa)، ماشک گل خوشه ای(vicia canescence)، اسپرس (onobrychis caput-galli) و گون علفی (astragalus crenatus) با استفاده از 2 رأس گوسفند نر مغانی دارای فیستولای شکمبه ای و روش آزمایشگاهی مطالعه شد. نمونه برداری از 2 سایت در ارتفاعات نئور شهرستان اردبیل (سایت یک در محدوده ارتفاعی 1500-1700 متری از سطح دریا و سایت دو در محدوده ارتفاعی 1900-2100 متری از سطح دریا) و در سه مرحله رشد فنولوژیکی (رویشی، گلدهی و بذردهی) انجام گرفت. بین دو سایت نمونه برداری، نمونه های سایت دو در مورد هر 4 گونه مورد مطالعه، به طور معنی داری قابلیت هضم و تجزیه پذیری ماده خشک، ماده آلی، دیواره سلولی و دیواره سلولی منهای همی سلولز بیشتری نسبت به سایت یک داشتند. همچنین تجزیه تقریبی نمونه های جمع آوری شده نشان داد که میزان دیواره سلولی و دیواره سلولی منهای همی سلولز به صورت درصد در ماده خشک در سایت یک به طور معنی داری نسبت به سایت دو بیشتر بود و بین مراحل رشد فنولوژیکی نیز تفاوت معنی دار وجود داشت. نتایج نشان داد که در هر 4 گونه و در هر 2 سایت، مرحله رویشی دارای قابلیت هضم شکمبه ای و بعد شکمبه-ای و خاکستر بیشتر و دیواره سلولی، دیواره سلولی منهای همی سلولز و ماده آلی کمتری نسبت به سایر مراحل رشد بودند. بنابراین پتانسیل تجزیه پذیری ماده خشک در مرحله اول رشد بیشتر بود. با توجه به نتایج حاصله در بین چهار گونه مرتعی مورد مطالعه، اسپرس (onobrychis caput-galli) به دلیل دارا بودن پتانسیل تجزیه پذیری بیشتر، از قابلیت هضم و ارزش غذایی بالاتری نسبت به سه گونه دیگر برخوردار بود.