نام پژوهشگر: رقیه تاران

بررسی و مقایسه شخصیت پردازی و پیرنگ در رمانهای زنگها برای چه به صدا در می ایند و وداع با اسلحه و اثر ارنست همینگوی و دو رمان ایرانی زمین سوخته نوشته احمد محمود و شطرنج با ماشین قیامت نوشته حبیب احمد زاده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهرکرد - دانشکده ادبیات 1392
  رقیه تاران   احمد امین

اصطلاح «شخصیت» در ادبیات داستانی معادل واژه ی «character» در زبان لاتین و در روان شناسی، معادل واژه ی «persona» است. واژه ی پیرنگ هم معادل واژه ی (plot) است. این چهار رمان از لحاظ شخصیت و شیوه های شخصیت-پردازی و عناصر پیرنگ مورد بررسی قرار گرفته اند. در یک نگاه کلی، می توان گفت همینگوی در پردازش شخصیت های رمان هایش دقیق عمل کرده است. اغلب شخصیت های رمان «وداع با اسلحه» دچار ناامیدی هستند ولی شخصیت های «زنگ ها برای که به صدا درمی آیند» نسبتاً سرزنده و امیدوارند. در «زمین سوخته» شخصیت های متعددی وجود دارند که تیپ های مختلف افراد جامعه را دربرمی گیرند و بیشتر آن ها به دلیل شتاب زده بودن روند داستان، فرصت تحول و تغییر ندارند. شخصیت های رمان «شطرنج با ماشین قیامت»، تیپ خاصی از افراد جامعه را دربرمی گیرند که می توان آن ها را نمادین دانست چون هرکدام نماینده ی یک بینش خاص هستند. تحول شخصیت های این رمان ناگهانی و بدون زمینه ی لازم است. رمان «وداع با اسلحه» دارای دو پیرنگ اصلی درهم تنیده، با یک پایان باز است. «زنگ ها برای که به صدا درمی آیند»، دو پیرنگ اصلی و چند پیرنگ فرعی و کم اهمیت تر دارد که در برخی موارد پیرنگ اصلی را دچار اطناب می کنند. «زمین سوخته»، یک پیرنگ اصلی مربوط به جنگ و چندین پیرنگ فرعی دارد که هم زمان با پیرنگ اصلی پیش می روند. «شطرنج با ماشین قیامت»، یک پیرنگ اصلی و چند پیرنگ قابل حذف دارد.