درّه نادره در عصری به وجود آمد که در نثر تکلّف، تصنّع، سجع پردازی، کاربرد فراوان وازگان عربی و غریب، اطناب در کلام غلبه داشته است، بدون شک میرزا مهدی خان هم برای خلق اثر خود تحت تأثیر این فضا بوده و به نوعی دشوار گویی را مایه فخر می دانسته است. او در نگارش کتاب خود به طور خاص، اثر ادیب عبدالله(اثر وصّاف الحضره) یعنی تجزیه المصار و تزجیه الاعصار را مورد تقلید قرار داده و با اینکه هر دوی آن ها کتاب هایی تاریخی بودند و باید به ثبت واقعّیت ها می پرداختند، مطابق سبک و سیاق زمان? خود معنی را فدای لفظ کردندو کلام را در لفّاف? تصویر قرار دادند. همین پوشیده سخن گفتن، توصیفات طولانی، لفظ پردازی ها، شیرینی کلام او را گرفته و دلیل بی توجهی به آن شده است. این پژوهش بر زیبایی شنای اثر استوار است تا دریلبیم میرزا مهد خان تا چه اندازه از عنصر تشبیه و سایر صنایع ادبی برای رسیدن ب اهداف خود استفاده کرده و در به کارگیری ان چه میزان توفیق داشته است، این پزوهش تلاش دارد تا - با توجه به نظریه استعاره و مجاز یاکوبسن- ثابت کند : که اگرچه به عقیده او آثار منثور به دلیل پیروی از قانون مجاورت مجازبنیاد هستند، اما بنا به بررسی های ما، نثرهای سبک فنّی و مصنوع نیز به دلیل داشتن ویزگی های خاص، که با ویزگی های استعاره بنیاد بودن اثر مطابقت دارد، می توانند در زمره استعاره بنیادها واقع شوند که از جمله آنها درّ? نادره میرزا مهدی خان است. سعی بر این است تا با بررسی این موضوعات، خوانندگان و تلاشگران عرصه ادب را در درک و توجّه هرچه بیشتر به این اثر شگرف یاری رسانیم.