نام پژوهشگر: خلیل الرحمن سی

رویه الله البصریه بین الإمکان والاستحاله
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1380
  خلیل الرحمن سی   علی مطر الهاشمی

نویسنده در این پژوهش، طی سه فصل، از منظر قرآن، روایات و عقل به بحث درباره امکان یا محال بودن رویت بصری (ظاهری) خداوند متعال در دنیا و آخرت و امکان رویت قلبی حضرت حق در دنیا یا آخرت پرداخته و دلایل قائلین به امکان و یا امتناع رویت بصری را به صورت جداگانه مطرح و بررسی کرده است. مقدمه پژوهش به بحث در مورد ویژگی های عقاید اسلامی، مسأله خلود و بقا، تسامح و تساهل در دین و ضرورت تعبّد و عقیده در مورد احکام دین و اصول کلی دین اسلام اختصاص یافته است. نویسنده در فصل اول، ابتدا به بیان حقیقت رویت اشاره کرده؛ و پس از ترسیم تاریخچه مسأله رویت بصری خداوند در فرهنگ اسلامی و تاریخ اسلام؛ به منشأ تفکر مربوط به رویت خداوند در میان مسلمانان و اقوال مختلف در این زمینه پرداخته است. نویسنده در فصل دوم ابتدا به دلایل منکران رویت بصری خداوند متعال اشاره کرده و پس از طرح دلایل عقلی و نقلی آنان در این زمینه؛ برخی از شبهه های آن ها را پاسخ گفته شده است. عدم ادراک و احاطه نسبت به ذات الهی و عدم توانایی نسبت به درک حقیقت او و عدم احاطه علمی و حسی بر حق تعالی و ذکر چند آیه و روایت در این باره، از مهم ترین دلایل منکران رویت بصری حق تعالی عنوان شده است. در فصل سوم، دلایل قائلین به امکان رویت حق تعالی مطرح گردیده و مناقشه های وارده به این دیدگاه تبیین شده است. در همین مقوله دلایل قرآنی، روایی و عقلی قائلین به امکان رویت خداوند عنوان شده و قول آنان در زمینه امکان رویت قلبی و نه بصری خداوند شرح و بررسی گردیده است.