نام پژوهشگر: مهدی شفیق

بررسی مستثنیات غیبت از دیدگاه فریقین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  مهدی شفیق   احمد مراد خانی تهرانی

بیان ماهیت "غیبت" و ارائه مفهوم صحیح از آن، و بیان حرمت "غیبت" از دیدگاه فرقین، و بر شمردن آراء امامیه و دلایل آن، ذکر آراء مذاهب چهارگانه ای اهل سنت، درباره حرمت "غیبت" و دلایل مطرح شده از طرف آنان و موارد استثناء شده از تحت حرمت "غیبت"، با روش کاربردی در این رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این رساله: دارای دو بخش می باشد؛ و بخش اول تحت عنوان کلیات، از قبیل: مقدمه، بیان مسأله، سوال اصلی، سوالات فرعی، سابقه و ضرورت انجام تحقیق، فرضیه، اهداف تحقیق، قلمرو تحقیق و روش انجام تحقیق و نیز دارای دو فصل می باشد؛ فصل اول را مباحث واژه شناسی تشکیل می دهد، واژگان چون غیبت، فسق، متجاهر به فسق، تظلم، نصح مستشیر و موارد دیگر. فصل دوم: بیان حکم غیبت؛ از دیدگاه امامیه و دلایل ارائه شده از طرف ایشان، و همچنین دیدگاه اهل سنت درباره حرمت غیبت، ذکر دلایل بر این که غیبت در اسلام حرام است، به خود اختصاص داده است. بخش دوم: مستثنیات غیبت، این بخش دارای سه فصل است: فصل اول، جواز غیبت متجاهر به فسق، معنای متجاهر، بفسق و اقسام آن، و جواز غیبت متجاهر به فسق از دیدگاه امامیه، و مطرح شدن بحث حیاء و اقسام آن، و جواز غیبت از دیدگاه اهل سنت، آراء و دلایل آنان را، مورد بحث و بررسی قرار داده است. در فصل دوم مصادیق تظلم، متجاهر به ظلم، آراء فقهای امامیه و دلایل شان بر استثناء تظلم از تحت حرمت غیبت، بیان گردیده و عناوین دیگری برای مستثنیات، به جهت روشن شدن بهتر مطالب امده است. جواز غیبت ظالم از دیدگاه فقهای عامه و دلایل آنان بر این امر، و جواز غیبت نصح مستشیر را از مباحث دیگر این فصل می توان نام برد. فصل سوم، مباحثی از قبیل تقسیم بندی بدعت به مثبت و منفی، شرط قصد عبادت در بدعت و نقد بررسی آن را، به خود اختصاص داده است. از مباحث دیگر این فصل: بدعت از نگاه عامه، تقسیم آنها به شایست و ناشایست و ارائه دلایل بر مدعای شان، گفتار درباره لفظ بدعت و تشریع، کسانی که قائل به ترادف آن در لفظ می باشند وعده دیگر هم عدم ترادف را ترجیح می دهند و ذکر جواز غیبت بدعتگذار، آراء و دلایل از امامیه و دیدگاه اهل سنت درباره غیبت بدعتگذار و در پایان هم نتیجه گیری را، می توان برشمرد.