نام پژوهشگر: زهرا شهسوار

نقد و تحلیل ساختاری داستان های کوتاه برگزیده دفاع مقدس (داستان های کوتاه چهار تن از نویسندگان: راضیه تجار-حسن رحیم پور-فیروز زنوزی جلالی-مجید قیصری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خراسان شمالی - دانشکده ادبیات 1388
  زهرا شهسوار   حسن بساک

جنگ تحمیلی ایران علاوه بر اینکه در زمینه های مختلف اجتماع تاثیرگذار بوده است، در عرصه ادبیات نیز تاثیرات بسزایی داشته است؛ به طوری که از آغاز جنگ ،ادبیات جدیدی به نام ادبیات دفاع مقدس پایه گذاری شد. جنگ در انواع گوناگون ادبی مانند: داستان های کوتاه، داستان های بلند، رمان ، فیلم نامه و... تبلور یافته است. داستان های کوتاه نسبت به سایر انواع داستانی به دلایلی از رشد چشمگیری برخوردار بوده است. داستان کوتاه همانند هر اثری از ساختار و عناصر مختلف شکل گرفته است، عناصری که هر یک در کنار سایر اجزاء وحدت داستان را به وجود آورده-است. در بین این عناصر، سه عنصر «شخصیت»، «روایت» و «طرح» جزء ارکان اساسی داستان کوتاه به شمار می آیند . در این تحقیق، این سه عنصر از لحاظ ساختاری تحلیل و نقد شده است و چگونگی تأثیرشان بر دیگر عناصر داستان نیز بررسی شده است و همچنین روشن شده است که اگر یکی از عناصر ضعیف باشد و یا وجود نداشته باشد، چه عناصری می تواند این نقص و کاستی را بپوشاند. در این تحقیق شخصیت از لحاظ موقعیت(اصلی- فرعی) و تغییر و تحوّل (ایستا – پویا)در داستان ، شخصیت پردازی به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم، ویژگی شخصیت ها؛ روایت از دو جنبه راوی و انواع زاویه دید ؛ پیرنگ داستان از لحاظ عناصر اساسی پیرنگ (گره افکنی،تعلیق،کشمکش و..) ، باز و بسته بودن پیرنگ ،استواری و ضعف آن در داستان ها مورد تحلیل و نقد ساختاری قرارگرفته است .