نام پژوهشگر: رضا کاردان

بررسی تطبیقی آیات و روایات تقیه از نظر فریقین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  الله وسایا ملک   رضا کاردان

موضوع مورد تحقیق در این رساله "بررسی تطبیقی آیات و روایات تقیه از نظر فریقین" است، این رساله در حقیقت دو موضوع را در خود اختصاص داده یکی اصل اثبات و مشروعیت تقیه و دیگری شبهات وارده به آن و جواب آن شبهات. و هدف تدوین این پایان نامه دفاع از حریم تشیع و اسلام ناب محمدی (ص) است و نیز آشنا کردن مسلمین (اعم از شیعه و سنی) به این موضوع مهم است. و بیان اینکه مشروعیت تقیه در شریعت اسلام ثابت است و در زمان پیامبر اکرم (ص) از این رخصت استفاده شده است. و بعد از پیامبر نیز هیچ کس حق نسخ این حکم قرآن را ندارد. این تحقیق مشتمل بر نه فصل می باشد: در فصل اول به کلیات تحقیق پرداخته شده و در فصل دوم تاریخچه آن بررسی شده که این موضوع از کجا شروع شده. و در فصل سوم به واژه "تقیه" و معنی لغوی و اصطلاحی آن بیان شده و دیدگاه علمای شیعه و سنی درباره معنی تقیه بیان شده و در آخر تعریف از این تعریف ها منتخب شده و به اقسام تقیه پرداخته ایم. و در فصل چهارم به آیات تقیه بررسی شده و از شصت و هشت تفاسیر شیعه و سنی استفاده شده که مهم ترین فصل این تحقیق می باشد. و در فصل پنجم به روایات شیعه و سنی درباره این موضوع اشاره شده است. و فصل ششم به ادله عقلی، اجماع و سیره عقلاء پرداخته شده است. و فصل هفتم احکام تقیه را در بر می دارد و در فصل هشتم به استثنائات تقیه پرداخته است. و آخرین فصل که فصل نهم است، در رابطه با اشکالات و شبهات تقیه است ذکر گردیده است. اگرچه بعضی از اشکالات نیامده ولی سعی شده که عمده شبهات و مهمترین اشکالات مطرح شده و به جواب آن پرداخته شده و عمدتاً یازده اشکال بیان شده و سپس به آن جواب داده شده و در آخر نتیجه گیری شده و پایان نامه با ذکر فهرست منابع به اتمام رسیده است.

خاتمیت از دیدگاه قرآن و حدیث
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 0
  ابوالحسن رضوی   رضا کاردان

مسئله خاتمیت حضرت محمدبن عبدالله(صلی الله علیه وآله) یکی ازمسائل است که به نص قرآن و حدیث از ضروریات دین اسلام می باشد و این مسئله خاتمیت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به اثبات رسیده است. احادیث متعدده از خاصه وعامه دلالت دارند بر خاتمیت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) وطبق آن ادله وجود مبارک پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) پایان دهنده سلسله پیغمبران و رسولانی است. تفسیرها ونظریه های گوناگون و مختلف درباره خاتمیت ارائه شده است و بنده در این رساله آن ارائه و انظارهائی مختلف را بررسی نموده و نظریه صحیح را به اثبات رسانده است. اندیشمندان بزرگ اسلامی کوشیده اند که تفسیر معقولی درباره خاتمیت به عنوان تبیین وتفسیر به دست بدهند ولی نظریات خیلی از بزرگان که درباره خاتمیت ارائه نموده اند مورد اشکال قرار گرفته است. بنده در این تحقیق نظریه های شان را ارائه کرده و آن را بررسی نموده. محقق در این رساله سعی نموده که مطالب مهم این موضوع را از علماء و بزرگان دانشمندان شیعه و سنی جمع کند و آنرا به بررسی بپردازد. همانطوری از موضوع این تحقیق روشن وآشکار است، این رساله در مورد خاتمیت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)می باشد. و این رساله دارای پنج فصل می باشد. فصل اول به بحث مقدمه، کلیات این موضوع پرداخته شده و سوال های اصلی و فرعی تحقیق بیان شده مثلاً دیدگاه قرآن و حدیث درباره خاتمیت چیست؟ جامعیت وحی نزد دانشمندان اسلامی چگونه بود؟ چرا خاتمیت ضروری است. فصل دوم، درباره مفاهیم موثر دربحث خاتمیت بیان شده، در این بخش کلماتی که در این موضوع موثر بودند و ربط داشتند، از قبیل تعریف وحی، ایمان، دین، عقل، معنی لغوی و اصطلاحی خاتمیت و به اصطلاحات دیگر مثل نبوت و تعریف مختار خاتم، پرداخته شده. فصل سوم، در این فصل به ادله خاتمیت پرداخته شد و این به سه دسته تقسیم شده، دسته اول آیات مثل آیه 40 سوره احزاب «ماکان محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسول الله و خاتم النبیین و کان الله بکل شیء علیماً» و آیه اکمال دین وغیره. و دسته دوم روایات بیان شده و بنده سعی نموده که این روایات را از طریق شیعه و سنی برای اثبات مسئله خاتمیت بیان کند. مثل حدیث ثقلین و منزلت، و دسته سوم دلیل عقل در این بحث بیان شده. فصل چهارم، در این فصل به دیدگاه دانشمندان و روشنفکران در این باب پرداخته شده ونقدهای لازم را برای آن نظریات رد شده است، مثل دیدگاه علامه اقبال و دکتر شریعتی وسروش. فصل پنجم، در این فصل به شبهات این موضوع و پاسخ به آن پرداخته و سعی شده که مهم ترین شبهات پرداخته شود.