نام پژوهشگر: محسن جوادیان

سنتز کمپلکس های لیگاند مرکب مس(ii) با n,n- دی ایزوپروپیل-n´- (پیریدین-2-ایل)متیل) اتان-1و2- دی آمین و مشتقات ?-استیل استونات و بررسی سولواتوکرومیسم آن ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده شیمی 1392
  محسن جوادیان   حمید گلچوبیان

در این تحقیق دو دستـه از کمپلکـس های لیگانـد مرکب مـس(ii) تهیـه شده اند. دسته ی اول فرمول عمومی [cu(lh)(x-acac)](clo4)2داشته که در آنها لیگاندسه دندانه l بصورت تک پروتونهوجود دارد و دسته دوم فرمول عمومی [cul(x-acac)]clo4داشته که در آن ها لیگاند l بصورت خنثی می باشد و x-acacمشتقات استیل استونات است.l لیگاند n,n-دی ایزوپروپیل-n´- (پیریدین-2-ایل)متیل) اتان-1و2-دی آمین و x، کلر (کمپلکس 1)، هیدروژن (کمپلکس 2) و متیل (کمپلکس 3) برای کمپلکس های دسته اول و کلر (کمپلکس 4) و متیل (کمپلکس 5) برای کمپلکس های دسته دوم می باشد. شناسایی کمپلکس های تهیه شده با استفاده از تجزیه عنصری، هدایت سنجی و طیف سنجی ir انجام گرفت. همچنین کمپلکس های 1، 2، 4 و 5 با کمک بلورشناسی اشعهx تعیین ساختار گشته اند. نتایج حاصل نشان داد که کمپلکس های دسته اول ساختار هرم مربع القاعده داشته که لیگاندهای استیل استون و دی آمین در صفحه استوایی و یون پرکلرات در موقعیت محوری مستقر شده اند، در حالیکه ساختار کمپلکس های دسته دوم به صورت دوهرمی مثلثی می باشد. کمپلکس های تهیه شده در حلال های متداول آلی محلول بوده و خاصیت سولواتوکرومیسم از خود نشان می دهند. رفتار سولواتوکرومیکی کمپلکس های فوق نسبت به پارامتر های مختلف حلال به روش رگرسیون خطی چندگانه (mlr) با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفت. سولواتوکرومیسم در کمپلکس های دسته دوم به دلیل ساختار دوهرمی مثلثی روند خوبی را در ارتباط با هیچ یک از مولفه های حلال نشان نمی دهد. استفاده از روش رگرسیون خطی چندگانه مرحله ای در تعیین بهترین مدل توصیف کننده سولواتوکرومیسم کمپلکس های دسته اول، اثبات کرده است که در میان پارامترهای مختلف قطبیت حلال، عدد دهندگی پارامتر تعیین کننده بوده و با افزایش مقدار آن نوارهای جذبی انتقالات d-d کمپلکس ها به سمت طول موج های بالاتر (سولواتوکرومیسم مثبت) جا بجا می شود. سولواتوکرومیسم مشاهده شده ناشی از نزدیک شدن مولکولهای حلال به کمپلکس و جا بجایی آنها با یون پرکلرات و در نتیجه تغییر ساختار این کمپلکس ها می باشد. این تغییر ساختار وبه دنبال آن تغییر در شکافتگی اوربیتال های d منجر به ایجاد سولواتوکرومیسممی شود. مقایسه رفتار سولواتوکرومیسمی کمپلکس-های دسته اول نشان داد که جا بجایی در شکافتگی انرژی بستگی به خواص الکترونی گروه استخلاف شده x بر روی استیل استون دارد که قدرت پیوندهای محوری تشکیل شده بین مولکول های حلال و یون فلز مرکزی را کنترل می کند. این مطالعه نشان داد که گروه های الکترون کشنده با کاهش غنای الکترونی یون فلز مرکزی تمایل مولکول های حلال را برای کئوردینه شدن افزایش داده و رفتار سولواتوکرومیسمی را بهبود می بخشد. همچنین رفتار کمپلکس 1 در حلال پیریدین توسط طیف جذبی مرئی مورد بررسی قرار گرفت.