نام پژوهشگر: بهار حاجی عزیزی

مطالعه رابطه دینداری و سبک زندگی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  بهار حاجی عزیزی   سید حسین سراج زاده

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه دینداری و سبک زندگی انجام شده است. همچنین رابطه بین ابعاد دو متغیر (دینداری و سبک زندگی) مطالعه شده است. برای تبیین رابطه بین متغیر مستقل(دینداری) و متغیر وابسته(سبک زندگی) از نظریه های دورکیم، وبر و بوردیو استفاده شده است. روش این تحقیق پیمایش بوده و اطلاعات توسط پرسشنامه جمع آوری شده است. جمعیت این پژوهش دانشجویان دانشگاه خوارزمی تهران ( واحد کرج) در سال تحصیلی 92-91 بوده است، که تعداد 397 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. توصیف اغلب متغیرها بر اساس میانگین استاندارد شده ارائه شده است. نتایج به دست آمده از آمار توصیفی نشان داده است که بیش از نصفی (51%) از جمعیت نمونه، دارای میزان دینداری بالایی بوده اند ، و سایر افراد نمونه(حدود 45%) نیز دارای دینداری متوسطی بوده اند و تنها 3% از پاسخگویان دینداری ضعیفی داشته اند. بنابراین جمعیت نمونه این تحقیق دارای دینداری نسبتا بالایی بوده است. در بررسی سبک زندگی نیز نتایج توصیفی نشان داده است که اکثر افراد پاسخگو در حد متوسطی رفتارهای زیست محیطی را رعایت می کنند، بیشترین مصرف رسانه ای آنان مربوط به ماهواره و اینترنت بوده است؛ در مدیریت بدن، زنان مدیریت بدن بالاتری نسبت به مردان داشته اند و در نحوه گذران اوقات فراغت، شیوه-های رسانه محور و جمع گرایانه بیشترین زمان فراغتی نمونه تحقیق را به خود اختصاص داده است. جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون های دو متغیره و چند متغیره استفاده شد. نتایج آزمون های دو متغیره نشان داد؛ بین دینداری و رفتار زیست محیطی، مدیریت بدن، مصرف رسانه ای و نحوه گذران اوقات فراغت رابطه معنی داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد؛ بدین ترتیب تمامی فرضیات پژوهش تایید شدند؛ همچنین ابعاد مختلف دینداری نیز تاثیرات متفاوتی روی سبک زندگی افراد داشته است. در مطالعه رابطه متغیرهای زمینه ای با سایر متغیرهای تحقیق، پایگاه اقتصادی- اجتماعی فقط با ابعاد اخلاقی و عبادی دینداری، رفتار زیست محیطی، اوقات فراغت تفریح محور و مصرف ماهواره دارای رابطه معنادار بوده است. متغیر جنس، تنها با مدیریت بدن و بعد عبادی دینداری دارای رابطه معنادار بوده است و در نهایت متغیر تاهل، فقط با رفتار زیست محیطی و بعد عبادی دینداری رابطه معنادار داشته است. نتایج نهایی تحقیق نشان داد که دین، همچون گذشته به عنوان نهادی ریشه دار در تعیین سبک زندگی افراد موثر است، اگرچه ممکن است بسیاری از تغییرات و نوسانات در ارزش های دینی رخ دهد اما در نهایت دین به عنوان یک الگوی ارزشی بنیادین در ایران بر بسیاری از جنبه های زندگی افراد تاثیرگذار می باشد. این یافته ها دلالت های نظری بوردیو در خصوص تاثیر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی، دورکیم درباره دین به مثابه الگویی از معنابخشی و وبر در مورد تاثیر دینداری های مختلف بر رفتارها و کنش ها را تایید کرده است. کلید واژه ها: دینداری، رفتار زیست محیطی، مدیریت بدن، مصرف رسانه ای، نحوه گذران اوقات فراغت.