نام پژوهشگر: علی زبرجدی مشفق

واکاوی تدابیر فقهی مبارزه با فقر(درعملکرد اشخاص و دولت)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری 1392
  علی زبرجدی مشفق   عباسعلی سلطانی

چکیده ی ?پایان نامه : هرچند فقر یک پدیده ی اقتصادی است، اما آثار نامبارک آن به این زمینه محدود نیست. بلکه روح و روان و تن آدمی و نیز پیکره ی جامعه در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، علمی و ... از آثار شوم آن متأثر هستند. در دین مبین اسلام علی رغم اولویت امور معنوی و اندوختن توشه برای آخرت، این نابرابری در امور مادی، پذیرفته نیست. چه اینکه، انسان را در دو بعد مادی و معنوی واجد نیازهای دنیوی و اخروی می داند. فقه امامیه نیز با لحاظ کردن این نیازهای مادی افراد، دستوراتی را به منظور درمان فقر و زدودن آن از جامعه ی اسلامی صادر نموده است. اما با توجه به اصل بهتر بودن پیشگیری از درمان، در این پژوهش، آموزه های فقهی مبارزه ی پیشگیرانه با فقر به تحقیق و مداقه و بحث و نظر کشیده شده است. با مراجعه به منابع اصیل فقهی از قبیل قرآن و سنت و سیره ی معصومان (ع)، و تحلیل و بررسی یافته های مرتبط با این موضوع در این منابع، تدابیر پیشگیرانه ی فقه امامیه از فقر، تبیین گردیده است. بر اساس دستاوردهای این پژوهش، وجوب کسب و کار، تقدیر معیشت، تکافل اجتماعی و حرمت اسراف و نیز لزوم رعایت اصول مبنایی کسب و کار از قبیل اهلیت در داد و ستد، حرمت بهره و ربا، تدارک ضرر و زیان، اهمیت کیفیت کار، در حوزه ی عملکرد اشخاص؛ و اشتغالزایی، تأمین اجتماعی، کنترل و نظارت بر بازار و همچنین کنترل کیفی کالاها، منع از احتکار و تعیین قیمت ها، در زمره ی عملکرد دولت اسلامی، از جمله آموزه های فقهی در راستای پیشگیری از فقر ارزیابی می شوند.