نام پژوهشگر: مجید رضا مقنی پور

مطالعه تطبیقی طبیعت و نقوش فرش ایل بختیاری
پایان نامه موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی و غیر دولتی جهاد دانشگاهی استان یزد - دانشکده هنر و معماری 1392
  مهدیه سلیمی بنی   مهر انگیز مظاهری تهرانی

بررسی نقوش مستلزم شناختی اجمالی از آیین و باورهای هر جامعه می باشد که ریشه در گذشته دارد و پدیده های بعد از خود را تحت تاثیر قرار می دهد. عشایر بختیاری نیز از طرح و نقش های متعدد و متنوعی در تولید فرش های خود بهره می گیرند که می تواند ملهم از طبیعت ،سنت ها، عادات، برداشت ها، بینش ها و نهایتأ فرهنگ غنی و پر بار آنان باشد. گاهی این نقوش از محیط اطراف، همچون حیوانات، گیاهان و اشیایی که هر یک به نحوی در زندگی عشایر جایگاهی دارند سر چشمه می گیرد که طی سال های متمادی کمتر دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. این مقاله با تکیه بر این سوال که چه نقوشی در فرش بختیاری به کار رفته و آیا این نقوش ملهم از طبیعت اند قصد دارد به بررسی تأثیرطبیعت بر نقوش فرش بپردازد تا زمینه مطالعات دقیق تر بعدی فراهم آید. فرضیه این نوشتار آنست که نقوش بکار رفته در فرش بختیاری شامل گیاهی، حیوانی و عنصر طبیعی(آب) است. همچنین به خاطر کوچ های متمادی با طبیعت در ارتباط اند و تأثیر بسیاری از آن پذیرفته اند. مروری بر موقعیت جغرافیایی سرزمین بختیاری و بررسی طبیعت و فرش های عشایر بختیاری و نقوش بکار رفته در آن از جمله مطالب این نوشتار است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی به شمارمی آید که به شیوه توصیفی_ تحلیلی به نگارش در آمده است. مطالب این پژوهش به صورت میدانی و کتابخانه ای جمع آوری شده است.

بررسی سفالینه های گورستان لما با تاکید بر نقوش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و هنر - دانشکده هنر 1392
  آذرخش رحمانی   نصرالله تسلیمی

کشف گورستان لما به عنوان یک محوطه تاریخی دوران ایلام میانه تا جدید،در استان کهگیلویه و بویر احمد در نوع خود بی نظیر است زیرا محوطه مزبور، اولین استقرار گاه اکتشافی از تمدن ایلام در این استان به شمار می آید و امید تازه ای برای کشف چنین محوطه هایی ایجاد نموده است. در بین اشیاء تدفینی کشف شده از این گورستان، ظروف سفالین منقوش دارای ارزش فراوانی می_باشد چرا که این نقوش بازگو کننده نوع زندگی و باورهای مردمان آن دوران به شمار می_ آیند.پژوهش پیش روی تلاشی است برای دسته بندی ،بررسی و ریشه یابی نقوش سفالینه های گورستان لما بر اساس باورهای ایلامیان و تاثیر پذیری از طبیعت .برای محقق شدن این هدف ابتدا به معرفی محوطه باستانی لما پرداخته شده است که شامل معرفی جغرافیا ،تاریخ ،ریخت شناسی گورها ،نحوه تدفین و اشیاء تدفینی می باشد.در مرحله بعد به معرفی و نمایش و دسته بندی سفالهای مکشوف از گورستان لما پرداخته شده است.بدین منظور، از طریق آرشیو موزه یاسوج دسترسی به تصاویر سفالینه ها امکان پذیر گردید ،سپس بر اساس نقش ،سفالینه ها به دو دسته نقش دار و بی نقش تقسیم و برای هر دسته سفالها، فیش های کد گذاری شده در نظر گرفته شده است.این فیش ها به عنوان شناسنامه هر سفال حاوی مشخصات ظاهری از قبیل ،اندازه،تکنیک ساخت ،نقش ،الحاقات ،دهانه ،کارکرد ،فرم ،رنگ سفال و پخت آنها می باشد.به علت حجم بالای فیش ها از آوردن همه آنها در متن پژوهش خود داری شده و در قسمت پیوست ها قرار داده شده اند.ظروف فاقد نقش اولین سفالهای نمایش داده شده در متن پژوهش هستندکه به ترتیب کارکردشان دسته بندی و از طریق نمایش تصویر ،فرم و جدول ویژگی ها سامان داده شده است.سفال های نقش دار بر اساس نوع نقوش به دو دسته ظروف با نقوش هندسی و خط دار تقسیم شده اند و در جداول گوناگون به بررسی نقوش پرداخته شده است.پس از معرفی و نمایش سفالینه های لما ،بر اساس فرضیه اول پژوهش مبتنی بر تاثیر باورهای ایلامیان در نقوش سفال ها عمل شده است.با توجه به کار شدن نقوش لما بر روی ظروف آبخوری و نگهداری مایعات به ارتباط این مسئله با یکی از باورها در خصوص آب در میان ایلامیان (دو ایزد تیر و ناهید )قوت می_ بخشد. بدین منظور ،ضمن بررسی این باور ها به نماد شناسی آنها نیز پرداخته شده و در میان نقوش سفالینه های لما به جستجوی این نشانه ها پرداخته شده است. در فصل بعد به تاثیر طبیعت بر روی نقوش لما پرداخته شده است، در این خصوص ویژگیهای طبیعی وعناصر شاخص طبیعت منطقه لما معرفی و بر اساس این عناصر به بررسی نقوش سفال ها پرداخته شده است.در آخر با یک جمع بندی کلی سعی شده تا بر اساس تطبیق داده ها با نقوش به فرضیه ها ی پژوهش پاسخ داده شود.