تذکیر و تأنیث از جمله مباحث دستوری مهمی است که در زبان عربی همیشه مورد توجه بوده است. از این رو پایان نامه حاضر به بررسی رابطه تذکیر تأنیث و تأنیث تذکیر در اسناد پرداخته و منظور از اسناد، رابطه بین مسند و مسند الیه است که اصل در آن، مطابقت بین مسند ومسند الیه از لحاظ تذکیر و تأنیث است؛ منظور از مذکّر، آن چیزی است که با لفظ «هذا» بتوان به آن اشاره داشت و منظور از مونّث، آن چیزی است که بتوان با لفظ «هذه» به آن اشاره داشت. مرکب غیر اسنادی که مضاف و مضاف الیه و موصوف و صفت را، در بر می-گیرد، نیز گاهی در معرض عدول است، که مشمول این پژوهش نمی شود. در برخی موارد در زبان عربی شاهد عدول از اصل مطابقت بین مسند و مسند الیه از حیث تأنیث و تذکیر هستیم. گفتنی است که این عدول گاه بین مبتدا و خبر، فعل یا شبه فعل و فاعل یا نائب فاعل، بین مضاف و مضاف الیه اسنادی و نعت سببی و معمول آن و ... رخ می دهد؛ یعنی گاهی اوقات مسند با وجود مسند الیه مذکّر، مونّث است و گاه مسند با وجود مسند الیه مونّث، مذکّر است و این عملکرد همان تذکیر تأنیث و تأنیث تذکیر در اسناد است؛ نحویان این عدم مطابقت را گاه واجب و گاه جایز می دانند. هدف از این پایان نامه روشن کردن موارد عدول مسند و مسند الیه در تذکیر و تأنیث است؛ هدف دیگر این پژوهش، نشان دادن علل عدول است، از این رو علل این عدول عبارتند از: وجوب نحوی یا جواز نحوی، ضرورت شعری و حمل برمعنا.