نام پژوهشگر: یاسمن قنوی

طراحی مجموعه مسکونی در شهر رشت، با تاکید بر حل مساله اشراف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و صنعت ایران - دانشکده معماری و شهرسازی 1385
  یاسمن قنوی   باقر حسینی

رساله فوق در مقطع کارشناسی ارشد معماری گرایش مسکن، تحت عنوان طراحی مجموعه مسکونی با تاکید بر حل مساله اشراف در شهر رشت آماده گردیده است. این پژوهش شامل دو بخش مبانی نظری و مطالعات طراحی می باشد. در بخش اول (مبانی نظری) سعی در طرح میاله و علل و عوامل پرداختن به این موضوع، و نیز یافتن پاسخ های سوالات مطرح شده در طرح تحقیق شده است. در فصل اول، مساله اشراف به عنوان یکی از مهمترین مشکلات مسکن معاصر مطرح می شود در حالی که معماری پیشین چنین مساله را به راحتی پاسخگو بود. در ادامه با تاکید بر ویژگی های روانشناختی و مطالعه سلسله مراتب نیاز ها در انسان، نیاز به امنیت که دارای زیر شاخه های حریم، فضای شخصی و می باشد را، پس از نیازها از نیازهای زیستی به عنوان مهم ترین نیاز انسان معرفی و با مطالعه گسترده و مشخص نمودن ابعاد گوناگون محرمیت، علل و عوامل نیاز انسان به محرمیت، حریم شخصی و حل میاله اشراف روشن می گردد. در نهایت با بررسی کامل تر نیاز انسان به محرمیت از دیدگاه روانشناسانه، کالبدهای و فضاهایی که ایجاد محرومیت در آن می تواند پاسخگوی مساله اشراف یاشد شناسایی و راهکارهای لازم ارایه و اهمیت موضوع بیش از بیش اثبات می شود از طرفی پرداختن به این مساله از دیدگاه تعالیم اسلامی، آیات و احادیث و تاثیرات و راهکارهای دین اسلام در معماری و شهرسازی در حل مساله اشراف، می تواند راهگشا بوده و لزوم پرداختن به این مساله را روشن تر نمود و به طراحی صحیح تر در زمان حال کمک نماید. در این میان بررسی معماری ایران و جهان و شناسایی راهکارهای آن در حل مساله اشراف می تواند زمینه را برای طراحی مناسب مهیا نماید. کسب چنین اطلاعاتی با توجه به منابع موجود در زمینه معماری سنتی ایران و جهان کار پیچیده ای نسبت اما کسب اطلاعات در مورد وضعیت مساله اشراف در معماری معاصر ، رضایت یا عدم رضایت ساکنین از وضع موجود و چگونگی پاسخگویی به آن، با توجه به کمبوداطلاعات و منابع، استفاده از مطالعه میدانی و پرسشنامه را ضروری می نماید. در نتیجه مطالعات میدانی بخش عمده از پژوهش در بخش مبانی نظری را تشکیل داده است. پرسشنامه ها که نارضایتی از وضع موجود و حاکمیت مساله اشراف را نشان می دهد، پرداختن به حل مساله و ریشه یابی علت ها جهت رفع مشکل در آینده را ضروری می نماید. در بخش دوم پروژه که مطالعات طراحی را شامل می شود، ابتدا به کلیه ملزومات و مطالعاتی که در طراحی یک مجموعه مسکونی لازم است که به آن پرداخته شود. اشاره شده؛ در فصل نهم نمونه های از مجموعه های و واحدهای مسکونی معرفی گردیده و مساله اشراف در آن بررسی شده است. فصل دهم به مساله اقلیم و ملاحظات مرتبط با طراحی پرداخته و در نهایت ویژگی های مسکن مناسب بلاخص مسکنی که پاسخگوی نیاز انسان به محرمیت باشد، ارایه گردیده و راهکارهای معمارانه حل مساله اشراف در عرصه های گوناگون زندگی فرد با توجه به نیازها و ضرورت ها، بیان گردیده است. در نهایت با برنامه فیزیکی مناسب، راهکارها و طرح مجموعه مسکونی ای که پاسخگو به اهداف ذکر شده بوده و بتواند مساله اشراف را در عرصه های گوناگون زندگی انسان حل تماید، به عنوان نتیجه ای از مطالعات انجام شده، ارایه شده است.