نام پژوهشگر: منیژه حسن نیا

مقایسه آیین پهلوانی در قبل و بعد از اسلام با تاکید بر شاهنامه و سمک عیار
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی 1391
  منیژه حسن نیا   محمد رضا اسمعیلی

هدف از انجام این تحقیق، بررسی آیین پهلوانی زنان پیش از اسلام و بعد از اسلام (از قرن ششم تا کنون) با تکیه بر شاهنامه فردوسی و سمک عیار است، این تحقیق از جمله تحقیقات بنیادی نظری است که با رویکردی تحلیلی توصیفی به مساله پرداخته است. این دو کتاب از نظر دوام در اذهان عموم مردم جایگاه ویژه ای دارند. دلیل این سخن این است که بر خلاف اینکه سالیان درازی است داستان پردازی شده اند هنوز هم توسط مردم استقبال می شوند. نحوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای است. نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد، در شاهنامه فردوسی داستانی را نمی بینیم که زنان در آن حضور نداشته باشند. در داستان های شاهنامه زنان نقش آفرینی بیش از نقش آفرینی زنان در داستان های سمک عیار است. زنان پا به پای مردان علاوه بر وظیفه اصلی شان که پرورش فرزندان و تربیت آنان بوده در فعالیت های رزمی شرکت فعال داشته اند. همچنین، در داستان های شاهنامه، زنانی را می بینیم که اداره یک کشور را بر عهده دارند و پا به پای مردان و حتی فراتر از آنها تلاش می نمایند، چنانچه تحسین فرماندهان دشمن را برانگیخته اند. با مروری بر داستان های شاهنامه و نقش آفرینی زنان در آن، متوجه می شویم که زنان در رهبری و رجز خوانی به عنوان تاکتیک های رزمی فراتر از مردان عمل نموده اند. در سمک عیار، مردان عیار به برتری زنان عیار در برخی از فعالیت ها اعتراف کرده اند. زنان عیار با جثه هایی تنومند و قوی تصور شده اند، اما در مواردی عدم کنترل احساسات زنانه شان موجب بر هم خوردن نقشه های عیاران شده است. عامل اصلی عیاری در داستان سمک عیار: 1. عشق و علاقه به سمک عیار و 2- اوضاع نا بسامان کشور بوده است، و در شاهنامه علل جنگاوری، 1. عدم حضور مردان جنگ آور یا جنگجو به دلیل مرگ آنان در جنگ ها و کمبود مردان دلاور یا جنگجو 2. تعلق خاطر به خاک و سرزمین، بوده است.