نام پژوهشگر: حسام فقیه جویباری

پیت سبز: طراحی پیت نهایی با لحاظ هزینه های زیست محیطی روش استخراج روباز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1392
  حسام فقیه جویباری   فرهاد صمیمی نمین

امروزه به دلیل افزایش جمعیت در سرتاسر جهان، مصرف مواد اولیه حاصل از صنایع معدنی جهت مصرف در صنایع دیگر رو به گسترش است. در دو دهه گذشته به طور تدریجی توجه مردم به حفظ کیفیت محیط زیست افزایش یافت و این پدیده طراحی و فعالیت های معدنی را تحت تاثیر قرار داده است. از آنجا که ایران یک کشور در حال توسعه می باشد و برای پیشرفت خود ناچار به توسعه معادن است، بنابراین برای توسعه پایدار صنعت معدن کشور لازم است تا جنبه های محیط زیستی صنایع معدنی کشور مورد شناسایی و مطالعه قرار گیرند. هدف این پژوهش ارزیابی طراحی معدن روباز با لحاظ هزینه های زیست محیطی (پیت سبز) در فاز طراحی می باشد. در این مطالعه سعی شده اثرات مثبت لحاظ هزینه های زیست محیطی در طراحی معدن روباز نشان داده شود. در طراحی پیت کلاسیک هزینه معدنکاری و فرآوری لحاظ می شود ولی در پیت سبز علاوه بر هزینه معدنکاری و فرآوری، هزینه زیست محیطی نیز در محاسبات اعمال می گردد. هزینه های زیست محیطی پیت سبز در طول عملیات استخراج صرف کاهش اثرات منفی معدنکاری بر محیط زیست می شود. در صورتیکه امروزه بهره برداران معادن مسئولیتی جهت بهسازی محیط یا بازسازی معادن بر عهده نمی-گیرند. در طرح پیت سبز بهره برداران مجری بهسازی محیط می باشند و دولت به عنوان عنصر ناظر است. دو معدن در این مطالعـه مورد بررسـی قرار گرفته که یک معدن، معدن مس- طلا با داده های فرضی می باشد و سناریوی زیست محیطی آن مطابق سناریوی زیست محیطی معدن مس سرچشمه است. معدن دوم، معدنی مشابه با معدن انگوران می باشد که سناریوی زیست محیطی انگوران در آن لحاظ شده است. محاسبات هزینه ها بر اساس بند (ج) ماده 104 و ماده 134 قانون برنامه سوم توسعه ایران است. مدل سازی کانسار با استفاده از نرم افزار datamine و محدوده نهایی آن با نرم افزار npv scheduler قبل و بعد از اعمال هزینه زیست محیطی تعیین گردید. در پیت سبز طراحی شده برای هر دو معدن، تناژ ماده معدنی، تناژ باطله، درآمد معدن، سود معدن، هزینه فـرآوری کل و نسبت باطله برداری کاهش یافته ولی عیار برجا و بازیابی شده ماده معدنی افزایش یافته است. برای مقایسه کارآیی پیت سبز در مورد بهبود شرایط زیست محیطی از روش ارزیابی اثرات زیست محیطی فولچی استفـاده شد. نتـایج ارزیـابی اثـرات زیست محیطی (روش فولچـی) نشـان داد که اثـرات منفی زیست محیطی معدنکاری در پیت سبز کاسته شده است.