بررسی تنوع ژنتیکی می¬تواند به طور وسیعی برای بهبود محصولات کشاورزی به کار رود. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 42 ژنوتیپ گندم اِمِر اهلی که از نوع گندم¬های تتراپلویید است بررسی شده است که شامل ژنوتیپ¬های محلی جمع آوری شده از استان های آذربایجان غربی و کردستان به همراه ژنوتیپ های امر مربوط به برخی کشورهای هلال حاصلخیز بود. تعداد 10 عدد نشانگر est-pcr و تعداد 20 عدد نشانگر scot برای بررسی تنوع ژنتیکی به کار رفت. همچنین برخی صفات ریختاری ژنوتیپ¬ها در قالب یک طرح بدون تکرار به صورت تصادفی و تعداد سه بوته از هر ژنوتیپ در یک کپه در زمین تحقیقاتی دانشگاه کردستان بررسی شدند که در نتیجه آن تنوع ریختاری بالایی در بین ژنوتیپ¬ها از نظر صفاتی چون طول ساقه، طول برگ پرچم، طول سنبله، تعداد سنبلچه، وزن هزار دانه، تعداد ساقه، طول ریشک و فاصله برگ پرچم تا سنبله مشاهده شد. در بین آغازگرهای est-pcr،مقدار pic از 0667/0 (آغازگر 1627 tanc) تا 3410/0 (آغازگر 1140 tanc) متغیر بود. چون نشانگر est-pcr، تنوع بالای ژنوتیپ¬ها را به خوبی منعکس نکرد برای تکمیل کار از نشانگرهای scot استفاده شد. تمامی نشانگرهای به کار برده شده scot چند شکل بودند. مقدار pic آن¬ها از 1761/0 (آغازگر scot35) تا 3243/0 (آغازگر scot22) متغیر بود. تجزی? خوشه ای داده های مولکولی و ریختاری بر اساس ضریب تشابه ژاکارد انجام گرفت و دندروگرام¬های مربوطه رسم شد که در آن ژنوتیپ¬های محلی در کنار یکدیگر ظاهر شده و تنوع کمتری را نشان دادند. در این تحقیق ضریب کوفنتیک scot(8190/0 =r) بالاتر از ضریب کوفنتیک est-pcr(8070/0 =r) به دست آمد. این مطالعه نشان داد که تنوع زیادی در بین ژنوتیپ-های گندم اِمِر وجود داشته و بهره گیری از صفات ریختاری در کنار استفاده از نشانگرهای مولکولی می تواند به مطالع? بهتر تنوع ژنتیکی کمک کند.