نام پژوهشگر: وجیهه مرادی

جایگاه زن و کودک در شعر سمیح القاسم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده ادبیات 1392
  وجیهه مرادی   علی اصغر روان شاد

چکیده شعر فلسطین پژواک فریاد مظلومانه ی ملّت دربرابر اشغال است.شاعران این سرزمین با مضامینی چون میهن و مسائل اجتماعی به سرودن شعر روی آوردند و مهمترین مسأله ی شعر امروز آنان، رهایی فلسطین از بند استعمار است. سمیح القاسم یکی از شاعران پایداری است که در سال 1939م در شهر زرقاء اردن به دنیا آمد. مجموعه آثار او شامل شش جلد است ودر انتشارات سعاد الصباح سال 1993م به چاپ رسیده است. سه جلد از این آثار به شعر اختصاص دارد که بیشتر شامل شعر نو می شود. شعر او آکنده از اندوه مردم ستمدیده بویژه قشر آسیب پذیر زن وکودک است. شعر سمیح القاسم درباره ی زن بازتاب واقعیت های تلخی است که امروزه فلسطین با آن مواجه است. زن در شعر او با دیدی متفاوت از دیگر شاعران ترسیم شده است. در این شعر، دید مادی به زن دگرگون شده وقداست و والایی او مورد اهتمام واقع شده است. آوارگی، کشتار، تسلیم ناپذیری زن از جمله مسائلی است که شعرش را جلوه ای دیگر بخشیده است. مادر، این موجود سرشار از احساس، چنان نزد شاعر ارزشمند است که وی توان دیدن اشکهایش را ندارد و مرگ در آغوش او را از زندگی در غربت ترجیح می دهد. او نقشهای دیگر زن، یعنی همسری، دختری، خواهری را نیز با حسّی عمیق بیان کرده و آشفتگی های زندگی آنان راتوصیف کرده است. از سوی دیگر کودک این موجود ظریف و دوست داشتنی از دیدگان این شاعر متعهد پنهان نمانده است. وی گریه و فریاد کودکان، کشتار، عدم امنیت و رفاه آنان را به تصویر می کشد. شاعر کودک سرزمینش را با کودکان دیگر سرزمین ها مقایسه می کند و عمق درد و رنج آنان را در اوضاع کنونی فلسطین به نمایش می گذارد. واژگان کلیدی: سمیح القاسم، شعر پایداری فلسطین، زن، کودک