مقدمه: دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن متابولیک است که شیوع آن در سراسر دنیا به طور فزاینده ای رو به افزایش می باشد. در حال حاضر 180 میلیون نفر در دنیا مبتلا به دیابت بوده و پیش بینی می شود این میزان تا سال 2030 به دو برابر برسد. اثرات بیماری دیابت در آسیب به عملکرد برخی ارگان ها مثل شبکیه چشم، کلیه و دستگاه قلبی- عروقی تا میزان زیادی شناخته شده است. سیستم تنفس به عنوان بافتی درگیر در آسیب های ناشی از دیابت از زمان ورود انسولین استنشاقی مورد توجه محققین قرار گرفته است. با این حال بررسی عملکرد سیستم تنفس در بیماران دیابتیک منجر به حصول نتایج متناقضی گردیده است. برخی از این بررسی ها اثرات بیماری دیابت را آسیب زننده بر سیستم تنفس، و برخی نیز اثرات دیابت را کاهش دهنده التهاب در سیستم تنفس دانسته اند. فرضیه: دیابت نوع 2 باعث تغییر و افزایش استرس اکسیداتیو در سیستم تنفسی می شود؛ فرضیه ما بر این بود که استفاده از مکمل های کروم، روی و لوسین ممکن است موجب درمان بیماری دیابت نوع 2 و پیشگیری و درمان استرس اکسیداتیو سیستم تنفسی شود. روش کار: 77 قطعه موش صحرائی نر پس از 10 روز نگهداری جهت تطابق با محیط، به صورت تصادفی در 11 گروه زیر قرار داده شدند: گروه کنترل منفی، گروه دیابتیک، گروه دیابتیک درمان شده با گلی بنکلامید، گروه دیابتیک درمان شده با انسولین ایزوفان، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل لوسین، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل کروم، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل روی، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل ترکیبی لوسین و روی، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل ترکیبی لوسین و کروم، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل ترکیبی روی و کروم، گروه دیابتیک دریافت کننده مکمل ترکیبی لوسین، کروم و روی. حیوانات مورد مطالعه به غیر از گروه کنترل منفی به مدت 2 هفته با جیره حاوی چربی بالا (40% چربی، 41% کربوهیدرات، 18% پروتئین) تغذیه شدند، سپس بیماری دیابت تجربی، توسط استرپتوزوتوسین با دز پایین القا شد و بر اساس گروه بندی انجام شده، روزانه داروی گلی بنکلامید و مکمل ها در آب آشامیدنی حل شده، و به مدت 28 روز در اختیار حیوانات قرار گرفت. داروی انسولین ایزوفان نیز به میزان 2 واحد در روز زیرجلدی جهت درمان استفاده گردید. پس از اتمام مرحله تیمار، حیوانات به روش یوتانازی (مرگ اخلاقی) کشته شدند و به منظور بررسی شاخص های استرس اکسیداتیو، جهت اندازه گیری tbars، frap و tp، از بافت ریه و لاواژ ریه نمونه برداری انجام شد. نتایج: در ریه موش های صحرایی که به طور تجربی به دیابت نوع 2 مبتلا شده اند، شاخص tbars افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرد، که نشان دهنده افزایش استرس اکسیداتیو در آن هاست. همچنین در این حیوانات، شاخص frap کاهش فاحشی را نشان داد، که نشان از کاهش قدرت آنتی اکسیدانی در آنهاست. دریافت مکمل های روی، لوسین و کروم در موش های مبتلا به دیابت، حاکی از کاهش استرس اکسیداتیو (کاهش tbars) و افزایش قدرت آنتی اکسیدانی (افزایش frap) در ریه آن ها، نسبت به حیوانات دیابتیک بود. همچنین، پروتئین تام (tp) لاواژ ریه، به عنوان شاخصی از افزایش نفوذ پذیری عروق به علت آسیب استرس اکسیداتیو وارده به آن، در حیوانات دیابتیک افزایش معنی داری نسبت به حیوانات کنترل منفی نشان داد. بحث و نتیجه گیری: هیپرگلیسمی و هیپرلیپیدمی (به عنوان دو عارضه اصلی دیابت) سبب استرس اکسیداتیو در فرد مبتلا می شوند و استرس اکسیداتیو حاصل، به دلیل اثرات مخرب بر روی سلول های بتای پانکراس، خود سبب پیشرفت عوارض فوق می گردد. نتایج به دست آمده در این مطالعه، تایید می کند که در دیابت نوع ۲، قند خون ناشتا و نیز استرس اکسیداتیو بافت ریه، افزایش چشمگیری پیدا می کند. در نتیجه، مکمل هایی که سبب کاهش استرس اکسیداتیو ایجاد شده در این بیماری شوند، به بهبود عوارض و پیشرفت دیابت کمک می کنند. روی و کروم خاصیت آنتی اکسیدانی اثبات شده دارند و مستقیما در کاهش استرس اکسیداتیو نقش دارند. به علاوه، روی و کروم و لوسین اثرات مثبتی بر ترشح انسولین و گلوکز دارند و با بهبود عملکرد انسولین و گلوکز، سبب کاهش استرس اکسیداتیو می شوند. نتایج حاصل نشان دادند که این مکمل ها به طور مستقیم و یا غیر مستقیم سبب کاهش استرس اکسیداتیو و نیز افزایش کنترل قند خون می شوند. در نتیجه، استفاده از مکل های روی، کروم و لوسین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، اثرات مثبت قابل توجهی بر مهار استرس اکسیداتیو دارند و می توانند سبب بهبود وضعیت کلی بیماران مبتلا شوند