در راستای خلق آثار محیطی معاصر در شهرهای اسلامی، توجه به لزوم احیای نقوش ارزشمند ایرانی_ اسلامی امری انکار ناپذیر است. چنانچه هنرمند امروزی به اصالت نهفته در فرهنگ ملی و سنتی خویش دست یابد، به زیبایی محیط پیرامون و تداوم ارزش های این حیطه کمک شایانی نموده است. پژوهش حاضر اقدامی در همین راستا است. لذا تزیینات آثار فلزی عصر قاجار و مشخصا تزیینات ادوات و اشیاء نظامی این عصر به قصد دست یابی به آثار حجمی و محیطی مناسب با فضای شهری معاصر، مورد مطالعه قرار گرفته است. به همین منظور در پایان نامه ی پیش رو که به روش توصیفی_ تحلیلی کار شده است، پس از مطالعه ی ادوات نظامی موزه های قاجار و آذربایجان در شهر تبریز، این آثار به صورت نمونه های موردی، مورد بررسی قرار گرفته و پس از تجزیه و تحلیل هر نمونه نسبت به دسته بندی نقوش بر اساس فراوانی آنها اقدام شده است. با استفاده از نقوش گیاهی روی این آثار و مطالعه ی ویژگی های حجم های محیطی اقدام به ساخت حجم محیطی برای یادمان سردار و سالار ملی شده است. بر این اساس ابتدا با استفاده از شاخصه های هنر سنتی و هنر معاصر به ارائه ی طرح های مختلف پرداخته شده و نمونه هایی که دارای ویژگی هایی نظیر امکان دیده شدن از زوایای مختلف، معنی و استعاره های قابل درک برای مخاطب، انتخاب و در نهایت یکی از آنها با در نظر گرفتن مکان نصب، محدودیت ها و قابلیت های موجود، بوسیله تکنیک های فلز کاری از جمله جوشکاری و با استفاده از فلز آهن به مرحله اجرا در آمده است. این یادمان جهت نصب در مجموعه ی پارک مفاخر آذربایجان ارائه شده است. کلید واژه ها: فلز کاری قاجار، نقوش گیاهی، ادوات نظامی قاجاری، موزه ی قاجار، موزه ی آذربایجان، مجسمه ی شهری، یادمان