به منظور دست?اب? به? مناسب¬ترین ترک?ب کشت از لحاظ آرا?شمکان? و بررس? اثرآن روی رشد وعملکرد کم? و ک?ف? علوفه دارو و اسانس شوید در کشت مخلوط افزایشی دوگ?اه شبدر برسیم و ماشک گل¬خوشه¬ای با گیاه دارویی شوید، آزما?ش?در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادف? با 9 ت?مار و سه تکرار در مزرعه تحق?قات? ?دانشکده کشاورزی دانشگاه تبر?ز به اجرا در آمد. الگو های مختلف کشت شامل سه الگوی کشت خالص شبدر برسیم،ماشک گل¬خوشه¬ای و شو?د و شش الگوی کشت مخلوط با نسبت¬های افزا?ش? 100:25،100:50و 100:75 درنظر گرفته شده بود. نتایج نشان داد که گیاه شوید در الگوهای مختلف کشت مخلوط نسبت¬های افزایشی با گیاه ماشک گل¬خوشه¬ای بیشترین ارتفاع، وزن خشک ساقه، وزن تر و خشک بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک و اقتصادی و شاخص برداشت را دارد. درصد اسانس، عملکرد اسانس و شاخص برداشت اسانس تحت تاثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط قرار گرفتند و در هر سه مرحله اسانس¬گیری نسبت¬های کشت مخلوط دارای بیشترین اسانس بودند. در بین سه مرحله اسانس¬گیری (گلدهی، خمیری و رسیدگی)، بیشترین اسانس از مرحله خمیری بدست آمد. در خصوص کمیت و کیفیت علوفه دارو در کشت مخلوط ماشک گل¬خوشه¬ای و شو?د، بیشترین عملکرد علوفه خشک از تیمارهای کشت مخلوط و کمترین آن از تیمار کشت خالص بدست آمد. همچنین بیشترین میزان پروتئین خام و عملکرد پروتئین خام مربوط به تیمارهای 100:25 و 100:50 کشت مخلوط افزایشی بود. در کشت مخلوط شبدر برسیم و شوید نیز عملکرد علوفه خشک و عملکرد پروتئین خام تحت تاثیر الگوهای مختلف کشت قرار گرفتند و بیشترین میزان مربوط به تیمارهای 100:25 و 100:50 کشت مخلوط افزایشی بود. در کلیه تیمارها نسبت برابری زمین بیشتر از یک بود و نسبت برابری جزیی شوید نیز بیشتر از ماشک گل¬خوشه¬ای و شبدر برسیم بدست آمد. در بین تیمارها نیز بیشترین نسبت برابری زمین از تیمار 100:25 شوید-ماشک بدست آمد. ضریب ازدحام نسبی برای شوید درکلیه تیمارها بزرگتر از یک و برای دو گیاه ماشک و شبدر نیز کوچکتر از یک بدست آمد.در کل نتایج این تحقیق نشان داد در صورت کشت مخلوط این گیاهان در مقایسه با تک کشتی آنها می¬توان به تولید علوفه¬¬ دارویی با کمیت و کیفیت بالاتری امیدوار بود.