نام پژوهشگر: محمد غلامی هارونیه

بررسی ویژگی های مقاوم برگرفته از سیستم شنوایی در تصدیق مستقل از متن گوینده برای محیط های واقعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده برق و کامپیوتر 1393
  محمد غلامی هارونیه   مسعود گراوانچی زاده

سیگنال گفتار یکی از واسط های ارتباطی میان انسان هاست که انواع مختلفی از اطلاعات را در خود دارد. بسته به نوع این اطلاعات کاربردهای مختلفی برای آن بوجود آمده است، که از آن جمله میتوان به تشخیص گوینده، گفتار، احساس، لهجه و زبان اشاره کرد. یکی از وظایف سیستم های تشخیص گوینده ، تصدیق هویت کاربر می باشد که هدف آن تایید یا رد گوینده مدعی به عنوان فرد مورد نظر سیستم است. اگر محتوای صحبت شخص گوینده در تصدیق، مورد توجه نباشد عمل تشخیص مستقل از متن صورت می گیرد، که به دلیل کارایی بالا و صرف زمان و هزیته کمتر نسبت به حالت وابسته به متن، بیشتر در کاربردهای عملی مورد استفاده قرار گرفته است. استخراج ویژگی، مدل سازی و تطبیق الگو سه بخش مهم یک سیستم تصدیق هویت گوینده مستقل از متن را تشکیل می دهند. در این میان، بلوک استخراج ویژگی به دلیل تنوع مدل سازی های موجود از سیستم شنوایی و همچنین، روش های مختلف کاهش اثر اعوجاجِ در محیط های واقعی، از اهمیت بالایی در امرِ کاهش خطای چنین سیستم هایی برخوردار است. از این رو در این پایان نامه، تحقیق و مطالعه بر روی تعمیم ویژگی های الگوریتم های متداول استخراج ویژگی است. نتایج این مطالعه معرفی سه ویژگی جدید به نامهای ضرایب کپسترال نرمالیزه شده توان مبتنی بر طیف چند پنجرهای (multitaper-pncc)، ضرایب کپسترال نرمالیزه شده توان اصلاح شده (mpncc)، و ضرایب کپسترال نرمالیزه شده مبتنی بر تبدیل شنوایی (cfpncc) پیشنهاد گردیده است. ویژگی پیشنهادی اول که multitaper pncc نام دارد، از تغییر واحد تبدیل فوریه زمان کوتاه در الگوریتم استخراج pncc به تخمین طیف چندپنجره ای بدست می آید. ویژگی پیشنهادی دوم با عنوان mpncc علاوه بر بهره گیری از این تخمین، با اعمال فیلتر پیش تاکید در هر فریم از سیگنال گفتار به استفاده توام از اطلاعات فرکانس های بالا و پایین می پردازد. عنوان آخرین الگوریتم پیشنهادی، cfpncc است که با تغییر فیلتربانک گاماتون به (فیلتربانک) تبدیل شنوایی ارائه شده توسط li و همکاران به دست می آید. به طور معمول بازده سیستمهای تصدیق هویت که بر اساس داده های تمیز آموزش داده می شوند، به هنگام بکارگیری در شرایط نویزی، به طور قابل توجهی کاهش می یابد. ویژگی های پیشنهادی، در چنین شرایطی (شرایط عدم انطباق آموزش و تست)، مقاومت زیادی را از خود نشان می دهند. همانگونه که در نتایج شبیه سازی های انجام شده در دو سیستم پرکاربرد مبتنی بر مدل مخلوط گوسی و ivector نشان داده شده است، ضرایب پیشنهادی multitaper pncc و mpncc در نویزهای غیر ایستان، و cfpncc در حضور نویز ایستان (برای مثال، سفید) نرخ خطای کمتری را نسبت به سایر ویژگی های متداول کارایی بالاتری را دارا هستند.