نام پژوهشگر: کلثوم اسفندیاری مهنی

رمز و رمزگرایی در مجموعه آثار احمد عزیزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ولی عصر (عج) - رفسنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  کلثوم اسفندیاری مهنی   سعید حاتمی

نماد از منظر علوم بلاغی کلمه، عبارت و یا جمله ای است که علاوه برمعنای ظاهری، طیف معنایی گسترده ای به خواننده القا کند. از آن جا که بیان اندیشه های غامض عرفانی و انعکاس غیرمستقیم اندیشه های سیاسی و اجتماعی در قالب نمادین آسان تر است، از دیرباز نماد و نماد پردازی در ادب فارسی، به ویژه در گستره ی شعر فارسی، ظهور ویژه ای داشته است. در ادبیات معاصر علاوه بر عوامل مذکور، توجه به آشنایی زدایی در متون ادبی و ظهور مکاتبی که گرایش خاص به ابهام دارند، بسامد نمادپردازی را افزون تر کرده است .در میان شاعران معاصر، احمد عزیزی به منظور تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب از طریق ایجاد ابهام، شرکت دادن مخاطب در آفرینش معنایی و واداشتن او به درنگ و تأمل در معنای شعر، از نماد بهره جسته است. هدف نگارنده در این جستار بررسی برخی از رایج ترین نمادهای به کار رفته در شعر احمد عزیزی از طریق تحلیل متن است. بر اساس نتایج این پژوهش، عزیزی در آفرینش نمادها، خلاق و نوآور است؛ اغلب نمادهای او به منظور آفرینش زیبایی ادبی به کار رفته است و صرفا جنبه ی هنری دارد با وجود این برخی نمادهای سیاسی و اجتماعی هم در شعر او یافت می شود.