نام پژوهشگر: اسدالله حجازی

کاربرد مدل های mpsiac و weppدر محیط gis جهت برآورد خطر ورود رسوب به مخازن سد (مطالعه موردی حوضه آبریز سد باراندوز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1393
  فرزاد صالح امین   محمد رضا نیکجو

رشد سریع جمعیت و افزایش نیاز به محصولات کشاورزی، گسترش سطح زیر کشت را به همراه داشته است. از طرفی در قرن اخیر پدیده فرسایش خاک و پیامدهای ناشی از آن مانعی اساسی در برابر توسعه جامعه بشری تلقی می شود. با توجه به آمارهای جهانی و آمارهای داخل کشور، فرسایش یکی از مهمترین مخاطرات محیطی موجود در ایران می باشد. به صورتی که ایران در رده اول فرسایش خاک در جهان قرار گرفته است. از طرفی دیگر با رشد کشور و نیاز روز افزون آن به منابع آب پایدار و مهار سیل و ذخیره منابع آب در فصول پر آب به منظور کاهش اثرات کم آبی و خشکسالی در سایر فصول، سالانه چندین پروژه سد به بهره برداری می رسد. ساختگاه سد باراندوز در 32 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه واقع شده و در آینده نقش مهمی در مدیریت منابع آب منطقه و تامین آب کشاورزی و شرب منطقه و بخصوص شهر ارومیه ایفا خواهد کرد. یکی از مسایلی که در مورد بهره برداری از سدها همیشه حائز اهمیت است مسئله فرسایش خاک و رسوب وارده به مخازن سد می باشد. روش های متعددی جهت برآورد فرسایش و رسوب گذاری ابداع شده اند که هر یک با توجه به منطقه مورد مطالعه دارای مزایا و معایبی می باشند. اساس مدل هایی مانند mpsiac و wepp محاسبه متوسط رسوب و فرسایش در حوضه آبریز می باشد. مدل های فرسایش خاک جدید مانند wepp علاوه بر اینکه جزو مدل های فرآیندیاب می باشند، قابلیت تلفیق بسیار بهتری با gis دارند و لایه های gis را بعنوان ورودی قبول کرده و بسیاری از محاسبات را خود انجام می دهند و در صورتی که در بررسی این مدل نتایج قابل قبولی ارائه شود می توان آن را جایگزین مدل های قدیمی مورد استفاده در مطالعات آبخیزداری قرار داد.

بررسی اثرات خشکسالی هیدرولوژیکی بر روند تغییرات هیدروژئومورفیک رودخانه صوفی چای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1393
  محمدرضا کریمی گونلوئی   محمدرضا نیکجو

در تحلیل منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیکی، ارتباط میان ویژگیهای حوضه آبخیز با کسری های دبی جریان رودخانه در دوره های دراز مدت مورد بررسی قرار می گیرد به طوری که دبی رودخانه برای تامین نیازهای برنامه ریزی شده تحت سیستم مدیریتی موجود کافی نباشد.مورفولوژی هر سیستم رودخانه ای در ارتباط و تحت تاثیر فرایندهای حاکم بر آن، از جمله شرایط اقلیمی،هیدرولوژیکی،هیدرولیکی،وضعیت فرسایش،و رسوب گذاری و نیز خصوصیات زمین شناسی و توپوگرافی محیط رودخانه ای می باشد،که به شناخت رفتار رودخانه ها در محدوده های زمانی و مکانی منجر می شود.تغییرات هیدروژئومورفیک یک رودخانه می تواند تغییر در آورد رسوبی جریان و یا نشست یک سری رسوبات درشت دانه در وسط رودخانه مثل ایجاد تپه های شنی و رسوبی و . . . باشد. در این پژوهش به مطالعه و ارزیابی اثرات خشکسالی هیدرولوژیکی بر روند تغییرات هیدروژئومورفیک رودخانه صوفی چای پرداخته شده است.بدین منظور از داده های دبی، بارش و رسوب رودخانه صوفی چای در طی دوره آماری 35 ساله (57-56 تا 90-89) استفاده شده است.در این بررسی، خشکسالی هیدرولوژیکی رودخانه مورد مطالعه بر مبنای تحلیل مقایسه هیدروگراف های ماهانه دبی و بارش مطالعه گردید، پس با استفاده از معادلات رگرسیون خطی ارتباط بین دبی لحظه ای و رسوبات بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که خشکسالی هیدرولوژیکی در 20 سال از 35 سال دوره آماری رخ داده، بطوریکه عمده دوره های خشکسالی در انتهای این دوره آماری افزایش پیدا کرده است. تحلیل معادلات رگرسیونی بین دبی جریان رودخانه و آورد رسوب معلق به عنوان یکی از ویژگی های هیدروژئومورفیک در هنگام بروز خشکسالی های جریان رودخانه صوفی چای ارتباط معنی داری بین خشکسالی هیدرولوژیکی و تغییرات هیدروژئومورفیک نشان می دهد.