نام پژوهشگر: اسد الله جعفری

شگردهای زبانی و ادبی ابوالقاسم حالت در آثار طنز او
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان فارس - دانشکده علوم انسانی 1390
  اسدالله شمسایی   اسد الله جعفری

آنچه کلام را از شکل و صورت جدّی به کلامی طنز آمیز مبدّل می کند تکنیک ها و شگردهای ارایه شده طنز پرداز است. هر طنز پردازی برای ارایه آثار خویش از شگردهای مخصوص به خود استفاده می کند. بهره گیری از این شگردها، تصویری هنری و لطیف از وجود نواقص جامعه به خوانندگان می دهد. مطالعه ی آثار یک شاعر و نویسنده با ابزارهایی که شناخت خواننده را دقیق تر و آگاهانه تر می کند، حس التذاذ و لذّت جویی را از متن طنز آمیز دو چندان می کند. در این تحقیق که هدف بررسی شگردهای زبانی و ادبی ابولقاسم حالت در طنز پردازی است، تلاش داریم عناصر زیبایی آفرینی سخن را در آثار ابولقاسم حالت بررسی کنیم و آنچه را که باعث طنز آمیز شدن کلام اوست، نشان دهیم.در سطح ادبی مهم ترین عناصر بکار گرفته شده در آثار حالت، بر پایه ی قاعده افزایی، قاعده کاهی و هنجار گریزی های زبانی و ادبی است، که در قالب تشبیه، جناس، سجع، تضاد، توصیف، آشنایی زدایی، مخالفت با قیاس، ایهام، امثال و حکم، ضرب المثل ها و غیره نمایان می شود و نیز در سطح زبانی کاربرد لغات و ترکیبات و اصطلاحات عامیانه و شکسته و ترکیب های اتباعی و باستان گرایی از خصایص سبکی او هستند.شعر حالت از قیود بی حاصل و لفّاظی های بی ثمر آزاد است و زبان شعر او زبان مردم کوچه و بازار است. اشعار او چون بر اساس اتّفاقات روزانه و مسایل زمان است به روز و طنز ژورنالیستی محسوب می شود. تمام اشعار او در قالب های سنتی سروده شده است و هیچگاه در قالب اشعار نیمایی که در عصر و زمان او رواج داشته، شعری نسروده است.