نام پژوهشگر: نجمه خاوری

توصیف و طبقه بندی افعال فارسی بر اساس رویکرد پروژه ی فریم نت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  نجمه خاوری   امید طبیب زاده قمصری

بر اساس نظریه معنی شناسی قالبی آنچه معنای یک واژه را قابل درک می کند پیش زمینه ای ساختار یافته از باورها و آداب و رسوم است. این دانش پیش زمینه ای همان چیزی است که فریم نت تحت عنوان قالب معنایی از آن یاد می کند با در نظر گرفتن ویژگی های خاص فریم نت به عنوان یک پایگاه واژگانی بزرگ و چند وجهی و عدم وجود چنین پایگاهی در زبان فارسی، هدف پژوهش حاضر توصیف و طبقه بندی افعال بسیط و مرکب پر کاربرد فارسی بر اساس رویکرد پروژه ی فریم نت بود. نوع تحقیق توسعه ای ترویجی بود که به توصیف و طبقه بندی افعال فارسی با استفاده از روش شناسی پروژه ی فریم نت، بر اساس رویکرد توسعه ای پرداخته شد. بدین صورت که، ابتدا افعال بسیط و مرکب پرکاربرد فارسی از مجموعه ی دو جلدی فرهنگ دبستانی استخراج و از میان این افعال، 100 واحد واژگانی به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. سپس، با استفاده از فرهنگ دوزبانه ی فارسی- انگلیسی آریان پور معادل این افعال در زبان انگلیسی استخراج شدند. در ادامه واحدهای واژگانی فارسی در قالب های فرا خوانده شده توسط معادل های انگلیسی آن ها جای گذاری و طبقه بندی شدند. پس از مشخص شدن قالب ها، برای هر واحد واژگانی از میان جملات دربردارنده ی آن واحد که از کتاب های فارسی شش پایه ی دبستان استخراج شدند، حداکثر سه جمله انتخاب شد. انتخاب جملات به گونه ای بود که بیشترین تعداد و تنوع عناصر قالب را به نمایش بگذارند. بعد از انتخاب جملات با توجه به واحدهای واژگانی فعلی، برچسب های عنصر قالب، نقش دستوری و صورت دستوری به سازه های آن ها اختصاص یافت. ماحصل این پژوهش، در مجموع 100 واحد واژگانی است که در 66 قالب معنایی طبقه بندی شدند و با حدود 300 جمله ی حاشیه نویسی شده ی در بردارنده ی آن ها همراه هستند. یافته ها موید قابلیت قالب های معنایی فریم نت انگلیسی در طبقه بندی افعال فارسی می باشد همچنین می توان یک پیکره ی بزرگ از جملات فارسی را با استفاده از برچسب های معنایی و نحوی فریم نت برکلی حاشیه نویسی نمود. بنابراین ایجاد دادگانی مشابه فریم نت انگلیسی برای زبان فارسی ممکن می نماید.