یکی از روش ها جهت افزایش بهره وری از آب، استفاده از گلخانه ها می باشد. کشت بدون خاک یکی از عوامل موثر در افزایش کارآیی و بهبود عملکرد در تولید محصولات می باشد. از مهم ترین نیازهای سیستم های کشت بدون خاک، شناخت یک بستر کاشت مناسب وحجم مناسب محلول غذایی می باشد. مهمترین پارامتر در مدیریت آبیاری محصولات و بخصوص محصولات گلخانه-ای آب مصرفی است. هدف از این مطالعه تعیین آب مصرفی خیار تحت تاثیر نوع بستر و ارائه یک رابطه تجربی برای تعیین آب مصرفی خیار در شرایط گلخانه بود. تیمار های آزمایشی سه نوع بستر شامل کوکوپیت و پرلیت (50%، 50%)، کوکوپیت (100%) و پرلیت(100%) بودند. تیمار های آزمایشی در میکرولایسیمتر در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانه کشت بدون خاک در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. برای تعیین آب مصرفی گیاه از روش بیلان آب خاک استفاده شد، بطوری که مقدار آب مصرفی خیار از تفاضل آب کاربردی و آب زهکش شده از انتهای میکرو لایسیمتر ها محاسبه گردید. از یک سیستم آبیاری اتوماتیک قطره ای برای مدیریت دقیق آبیاری استفاده شد. به طور متوسط در هر روز پنج بار سیستم آبیاری به مدت 2 دقیقه روشن می گردید. مقدار آب خارج شده از میکرولایسیمتر ها بصورت روزانه در یک ساعت مشخص اندازه گیری برای حذف از تبخیر از زهکش زیر میکرولایسیمتر-ها، مقدار تبخیراز سطح آزاد آب بصورت روزانه اندازه گیری شد. جهت بررسی بیلان رطوبتی بسترها از روش وزنی استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقدار کل تبخیر- تعرق خیار طی 5/3 ماه دوره رشد در بستر کوکوپیت +پرلیت 57/682 میلی متر از سطح گلدان(66/42 لیتر)، در بستر کوکوپیت 72/571 میلی متر از سطح گلدان (16/35 لیتر) و برای بستر پرلیت 82/202 میلی متر از سطح گلدان (47/12 لیتر)بوده، متوسط دمای گلخانه در مدت آزمایش 19 درجه سانتی گراد بود. بیشترین میزان ارتفاع گیاه خیار برابر 148 سانتی متر، بیشترین وزن تر بوته 7/325 گرم و بیشترین وزن محصول 3150 گرم متعلق به بستر کوکوپیت + پرلیت بود. در این مطالعه بهترین بستر کاشت، بستر کوکوپیت +پرلیت می باشد. از داده های رطوبت نسبی و درجه روز رشد در گلخانه، ارتفاع گیاه و میزان آب مصرفی، در نرم افزار sas برای مدل سازی فرآیند نیاز آبی استفاده گردید. نتایج نشان داد بهترین مدل های پیشنهادی شامل یک مدل رگرسیونی غیر خطی توانی برای بستر کوکوپیت + پرلیت مبتنی بر شاخص های درجه روز رشد، روز پس از کاشت و ارتفاع گیاه با (98/0=r2 و %14nrmse=) و برای گیاه خیار در بستر کوکوپیت مدل رگرسیونی غیر خطی توانی مبتنی بر شاخص های ارتفاع گیاه و رطوبت نسبی روزانه با ضریب تعیین 91/0 و nrmse برابر با %25 بهترین مدل برای تعیین نیاز آبی بود. دقت معادله رگرسیونی غیر خطی برای تعیین نیاز آبی در بستر کوکوپیت + پرلیت (95/0=(r2 و کوکوپیت (94/0=r2) در حد مطلوبی بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان از مدل های رگرسیونی جهت تعیین آب مصرفی گیاهان در محیط گلخانه استفاده کرد. چکیده یکی از روش ها جهت افزایش بهره وری از آب، استفاده از گلخانه ها می باشد. کشت بدون خاک یکی از عوامل موثر در افزایش کارآیی و بهبود عملکرد در تولید محصولات می باشد. از مهم ترین نیازهای سیستم های کشت بدون خاک، شناخت یک بستر کاشت مناسب وحجم مناسب محلول غذایی می باشد. مهمترین پارامتر در مدیریت آبیاری محصولات و بخصوص محصولات گلخانه-ای آب مصرفی است. هدف از این مطالعه تعیین آب مصرفی خیار تحت تاثیر نوع بستر و ارائه یک رابطه تجربی برای تعیین آب مصرفی خیار در شرایط گلخانه بود. تیمار های آزمایشی سه نوع بستر شامل کوکوپیت و پرلیت (50%، 50%)، کوکوپیت (100%) و پرلیت(100%) بودند. تیمار های آزمایشی در میکرولایسیمتر در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانه کشت بدون خاک در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. برای تعیین آب مصرفی گیاه از روش بیلان آب خاک استفاده شد، بطوری که مقدار آب مصرفی خیار از تفاضل آب کاربردی و آب زهکش شده از انتهای میکرو لایسیمتر ها محاسبه گردید. از یک سیستم آبیاری اتوماتیک قطره ای برای مدیریت دقیق آبیاری استفاده شد. به طور متوسط در هر روز پنج بار سیستم آبیاری به مدت 2 دقیقه روشن می گردید. مقدار آب خارج شده از میکرولایسیمتر ها بصورت روزانه در یک ساعت مشخص اندازه گیری برای حذف از تبخیر از زهکش زیر میکرولایسیمتر-ها، مقدار تبخیراز سطح آزاد آب بصورت روزانه اندازه گیری شد. جهت بررسی بیلان رطوبتی بسترها از روش وزنی استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقدار کل تبخیر- تعرق خیار طی 5/3 ماه دوره رشد در بستر کوکوپیت +پرلیت 57/682 میلی متر از سطح گلدان(66/42 لیتر)، در بستر کوکوپیت 72/571 میلی متر از سطح گلدان (16/35 لیتر) و برای بستر پرلیت 82/202 میلی متر از سطح گلدان (47/12 لیتر)بوده، متوسط دمای گلخانه در مدت آزمایش 19 درجه سانتی گراد بود. بیشترین میزان ارتفاع گیاه خیار برابر 148 سانتی متر، بیشترین وزن تر بوته 7/325 گرم و بیشترین وزن محصول 3150 گرم متعلق به بستر کوکوپیت + پرلیت بود. در این مطالعه بهترین بستر کاشت، بستر کوکوپیت +پرلیت می باشد. از داده های رطوبت نسبی و درجه روز رشد در گلخانه، ارتفاع گیاه و میزان آب مصرفی، در نرم افزار sas برای مدل سازی فرآیند نیاز آبی استفاده گردید. نتایج نشان داد بهترین مدل های پیشنهادی شامل یک مدل رگرسیونی غیر خطی توانی برای بستر کوکوپیت + پرلیت مبتنی بر شاخص های درجه روز رشد، روز پس از کاشت و ارتفاع گیاه با (98/0=r2 و %14nrmse=) و برای گیاه خیار در بستر کوکوپیت مدل رگرسیونی غیر خطی توانی مبتنی بر شاخص های ارتفاع گیاه و رطوبت نسبی روزانه با ضریب تعیین 91/0 و nrmse برابر با %25 بهترین مدل برای تعیین نیاز آبی بود. دقت معادله رگرسیونی غیر خطی برای تعیین نیاز آبی در بستر کوکوپیت + پرلیت (95/0=(r2 و کوکوپیت (94/0=r2) در حد مطلوبی بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان از مدل های رگرسیونی جهت تعیین آب مصرفی گیاهان در محیط گلخانه استفاده کرد.