تحلیل پوششی داده ها به ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیری می پردازد. مطالعات روی ارزیابی محیطی نشان می دهد که تمامی مو سسات نه تنها خروجی مطلو‏ب بلکه گاهی خروجی نامطلوب در فعالیت های اقتصادی خود دارند. بازده به مقیاس یک مفهوم اقتصادی و مهم در تحلیل پوششی داده هاست ‏که میزان حداکثر افزایش خروجی به ازای افزایش ورودی را نشان می دهد. تشخیص ‎بازده به مقیاس ‏‎‎‎می تواند در مورد توسعه ‎‎ ‎ dmu ها اطلاعات مناسبی را ارائه کند. روشها و تکنیک های زیادی برای‏ طبقه بندی‏ ‎ ‎rts‎ ‎ ارائه شده است. در این پایان نامه، به یک مفهوم جدید مرتبط با ‎ ‎rts‎ ‏،‎ به نام ضایعات به مقیاس می پردازیم. برای تعیین ‎ dts ‎‎ مدلهای محدودی وجود دارد. ‎ rts ‎ را‎‏ برای کنترل خروجی های مطلوب و ‎ dts ‎ را برای کنترل خروجی های نامطلوب به کار می بریم. مقیاس های ‎ rts ‎ و ‎ dts ‎ در ارزیابی محیطی ‎ dea ‎ حائز اهمیت است. کارایی عملیاتی و‏ کارایی محیطی را به ترتیب برای ‎ rts ‎ ‎‎ و ‎ dts ‎ بیان می کنیم. ‎ ‎dea‎ ‎ ‏ با‏‎‎‏ ‎ ‎dmu‎ ‎‏ های‎‎ کارا‏، مرز کارایی را تشکیل داده که با استفاده از آن ها به ارزیابی سایر ‎‎‎ ‎dmu‎ ‎‏ های ناکارا می پردازد. اگر یک سازمان از نظر عملکرد ناکارا باشد با افزایش خروجی های مطلوب به روی مرز کارایی تصویر می شود و یک سازمان که از نظر محیطی ناکارا باشد با کاهش سطح خروجی های نامطلوب به روی مرز کارایی تصویر می شود. ضمن بررسی مدلهای مقیاس های ‎ ‎rts‎ ‎‏ و ‎ ‎dts‎ ‎‏‏، انواع rts‎ و ‎dts‎ ‎‏‏‎‎‎ را تقسیم بندی می کنیم و با تحلیل مدلها به رفع نواقص آنها اقدام می کنیم. در این پایان نامه‏، به طبقه بندی تحلیل حساسیت ‎ rts و ‎ ‎dts‎ ‎ با استفاده از برنامه ریزی خطی می پردازیم. برخی از خروجی های نامطلوب در هنگام تولید خروجی های مطلوب ایجاد می شوند. در این صورت کاهش خروجی های نامطلوب ‏تفکیک ناپذیر به ناچار با کاهش خروجی های مطلوب تفکیک پذیر همراه است. در پایان ‏نیز به بررسی و تعمیم خروجی های نامطلوب تفکیک ناپذیر و خروجی های مطلوب تفکیک پذیر در مدل غیر شعاعی ‎ ‎sbm‎ ‎می پردازیم. با حل مثال های عددی به تشریح روشهای پیشنهادی می پردازیم.