نام پژوهشگر: شهره مختاری

تدوین محتوای درسی با محوریت حروف اضافه برای آموزش زبان فارسی با رویکردی شناختی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  شهره مختاری   حدائق رضائی

زبان شناسی شناختی، یکی از رویکرد های نوین زبان شناسی است که مطالعات گوناگون بر قابلیت آن برای بهبود روند آموزش و فراگیری زبان تأکید نموده اند، ولی تاکنون، تلاش تأثیر گذاری برای استفاده از این رویکرد در حوزه هایی مانند تدوین محتوای آموزشی صورت نگرفته است. از آنجا که فراگیری حروف اضافه، یکی از حوزه های دشوار آموزش و یادگیری زبان تلقی می شود، پژوهش حاضر سعی دارد به کمک رویکرد معنی شناسی واژگانی شناختی، محتوایی منسجم برای آموزش حروف اضافه ی فارسی در ساختارها و بافت های گوناگون ارائه دهد. در این تحقیق همچنین، ویژگی های محتوای درسی آموزش حروف اضافه با رویکرد شناختی مطرح گردیده و بخش های گوناگونی برای درس هایی با محوریت حروف اضافه پیشنهاد شده است. تحقیق حاضر تلاشی است برای پاسخ به این سه سوال که اولاً با توجه به رویکرد شناختی، شبکه ی معنایی حروف اضافه ی «در»، «با» و «روی» در زبان فارسی به چه صورت شکل گرفته است؟ ثانیاً یک محتوای درسی برای آموزش حروف اضافه با رویکرد شناختی دارای چه ویژگی هایی است؟ و ثالثاً یک درس با محوریت حروف اضافه و بر اساس رویکرد شناختی دارای چه بخش هایی است؟ در این پایان نامه، ابتدا شبکه ی معنایی هریک از سه حرف اضافه ی «در»، «با» و «روی» ارائه شده و در گام بعد، بر اساس این شبکه ی معنایی، نظریات مرتبط با زبان شناسی شناختی، رویکرد ارتباطی، روش تکلیف محور، و اصول مرتبط با تهیه ی محتوا، به تهیه ی مواد آموزشی برای آموزش حروف اضافه به فراگیران غیرفارسی زبان بزرگسال (با سن 12 سال به بالا) با سطح زبانی متوسط پرداخته شده است. از قسمت های مختلف هر درس می توان به بخش-هایی همچون مکالمه، آموزش اصطلاحات، متن خواندن و دستور زبان اشاره نمود که در انتهای هریک از این بخش ها، تحلیلی از نظر کمی و کیفی ارائه شده است. نتایج حاصل از این تحقیق را می توان در قالب سه محور عنوان نمود: اولاً، معانی گوناگون حروف اضافه ی فارسی به صورت منظم و در قالب شبکه های معنایی منسجم سازمان یافته اند؛ ثانیاً، این شبکه ها ی معنایی می توانند مبنایی برای تهیه ی یک محتوای درسی شناختی برای آموزش حروف اضافه قرار گیرند که این مواد آموزشی، مفاهیم مختلف را به طور منسجم، حول محور یک معنای سرنمونی مورد توجه قرار داده است؛ ثالثاً، محتوای درسی تدوین شده با محوریت حروف اضافه و بر اساس رویکرد شناختی می تواند بخش های گوناگونی را دربربگیرد که این پایان-نامه تنها الگویی اولیه برای چنین محتوایی ارائه نموده است.